Στόχοι μαθήματος

Βασικός στόχος του βιβλίου είναι η επαφή του μαθητή της B’ Δημοτικού με καταξιωμένα από άποψη αισθητική κείμενα κυρίως της ελληνικής έντεχνης και λαϊκής λογοτεχνίας, η εξοικείωσή του με το εξωσχολικό βιβλίο και η ενθάρρυνσή του να αναπτύξει τη δημιουργική του φαντασία.

Περιγραφή και στόχοι ανά ενότητα μαθήματος

Ενότητα 1: Οικογένεια

Η ενότητα αυτή περιλαμβάνει κείμενα που έχουν θέμα την οικογένεια. Θα διαβάσουμε ποιήματα, νανουρίσματα, παραμύθια και ιστορίες για τα μέλη της οικογένειας, τις  σχέσεις που έχουν μεταξύ τους, τη χαρά που νιώθει ο άνθρωπος όταν αποκτά παιδιά και κυρίως την αγάπη και την τρυφερότητα που νιώθουν οι γονείς για τα παιδιά και τα παιδιά για τους γονείς τους.

Ενότητα 2: Σχολείο και παιδί

Η ενότητα αυτή περιλαμβάνει κείμενα που έχουν θέμα το σχολείο. Στα ποιήματα και τις ιστορίες της ενότητας αυτής θα διαβάσουμε για την πρώτη μέρα στο σχολείο, τις πρώτες δυσκολίες στο διάβασμα, το πώς νιώθουν τα παιδιά που είναι κάπως διαφορετικά από τους συμμαθητές τους, την «παπαγαλία» και την επιστροφή στο σπίτι.

Ενότητα 3: Κοινωνική ζωή

Η ενότητα αυτή περιλαμβάνει κείμενα με θέματα που έχουν σχέση με τη ζωή του ανθρώπου μέσα στην κοινωνία. Στα ποιήματα και τις ιστορίες της ενότητας θα διαβάσουμε για ένα ψέμα που όλοι θα ‘θελαν να είναι αλήθεια, για το φόβο, για τις δυσκολίες ενός παιδιού που δεν μπορεί να πει το ρο, για την εξομολόγηση ενός μεθύστακα και το πέταγμα του χαρταετού.

Ενότητα 4: Φαντασία και περιπέτεια

Η ενότητα αυτή περιλαμβάνει κείμενα γραμμένα με μεγάλη φαντασία. Μια κατεργάρα οδοντόβουρτσα, μια ξεχωριστή κοπέλα από τη Σάμο, μια μαγική κουκιά, τα μπαλόνια που υποφέρουν από την πινεζοβροχή, μια μαγική σφυρίχτρα και η Κωλοτούμπα που πρέπει να τρώει καλύτερα είναι κάποιοι από τους ήρωες των ποιημάτων, των παραμυθιών και των ιστοριών που θα διαβάσουμε σ’ αυτήν την ενότητα.

Ενότητα 5: Παιδί και φύση

Η ενότητα αυτή περιλαμβάνει κείμενα που έχουν θέμα τη φύση. Στα ποιήματα, τα παραμύθια και τις ιστορίες της ενότητας διαβάζουμε για το δέντρο, τον χιονάνθρωπο, τα προβλήματα των πλασμάτων της θάλασσας, τον μύθο της κοπέλας που μεταμορφώθηκε σε πεύκο, τη φύση που μας χαρίζει δώρα, όταν την αγαπάμε και τη φροντίζουμε, τον αέρα, ένα πληγωμένο χελιδόνι, το φεγγαράκι, ένα σπουργίτι που ψάχνει το ουράνιο τόξο, το χορό των τζιτζικιών και, τέλος, για τις πεταλούδες και τα πολλά τους χρώματα.

Ενότητα 6: Ειρήνη και φιλία

Η ενότητα αυτή περιλαμβάνει κείμενα που έχουν θέμα την ειρήνη και τη φιλία. Στα ποιήματα, τους μύθους και τις ιστορίες της ενότητας αυτής θα διαβάσουμε για τη φιλία του μυρμηγκιού με ένα περιστέρι, το πώς ο μικρός κάστορας απόκτησε πολλούς φίλους, τον πόλεμο και την ειρήνη, καθώς και για το δώρο της αγάπης.

Ενότητα 7: Θρησκευτική ζωή

Η ενότητα αυτή περιλαμβάνει κείμενα με θέματα παρμένα από τη θρησκευτική ζωή.  Στην ενότητα αυτή θα διαβάσουμε μια προσευχή, ένα ποίημα για το χριστουγεννιάτικο δέντρο, μια χριστουγεννιάτικη ιστορία, κάλαντα της Πρωτοχρονιάς, ένα ποίημα για το Πάσχα, μια πασχαλινή ιστορία κι έναν θρύλο για τον Χριστό και τα πουλιά.

Ενότητα 8: Από την ελληνική ιστορία

Η ενότητα αυτή περιλαμβάνει κείμενα με θέματα παρμένα από την ελληνική ιστορία. Στην ενότητα αυτή θα διαβάσουμε ιστορίες και ποιήματα για το χρώμα της ελληνικής σημαίας, τη γιορτή του «Όχι», την Επανάσταση του 1821 και τον Διονύσιο Σολωμό που έγραψε τον εθνικό μας ύμνο.

Ενότητα 9: Η πολιτιστική μας κληρονομιά

Η ενότητα αυτή περιλαμβάνει κείμενα από την πολιτιστική μας κληρονομιά. Θα διαβάσουμε ένα απόσπασμα από έργο του Καραγκιόζη, παροιμίες, γλωσσοδέτες, μια ιστορία για τον καλικάντζαρο Τραγοπόδη, ένα ανατολίτικο παραμύθι και αινίγματα.

Ενότητα 10: Η τεχνολογία στη ζωή μου

Η ενότητα αυτή περιλαμβάνει κείμενα που έχουν θέμα την τεχνολογία. Στα ποιήματα και τις ιστορίες της ενότητας αυτής θα διαβάσουμε για τη φασαρία της πόλης, την περιπέτεια του Καρυδάκη και της Ζαχαρούλας με την ηλεκτρική σκούπα, τον υπολογιστή, τη βόλτα του κυρ Σαλίγκαρου με το αμαξάκι του και το καινούργιο ρολόι της Μάρως.

Στόχοι μαθήματος

Βασικός στόχος του μαθήματος Γλώσσα B΄ Δημοτικού είναι:

  • η κατάκτηση των βασικών δεξιοτήτων ανάγνωσης και κατανόησης γραπτών κειμένων.
  • η αναζήτηση και χρήση της πληροφορίας.
  • η καλλιέργεια δεξιοτήτων γραφής.
  • ο εμπλουτισμός και η αποσαφήνιση του λεξιλογίου
  • η συνειδητοποίηση των βασικών στοιχείων της δομής και της λειτουργίας της γλώσσας.

Περιγραφή και στόχοι ανά ενότητα μαθήματος

Στο μάθημα Γλώσσα Β΄ Δημοτικού θα ασχοληθούμε με τα ακόλουθα θέματα ανά ενότητα:

Ενότητα 1: Στο δρόμο για το σχολείο

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

  • Να περιμένουμε τη σειρά μας για να μιλήσουμε.
  • Να ακούμε με προσοχή αυτά που λένε οι συνομιλητές μας.
  • Να χωρίζουμε φωναχτά τις λέξεις σε συλλαβές.
  • Να ελέγχουμε τι έχουμε μάθει μετά το τέλος της κάθε ενότητας.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

  • Γραπτά μηνύματα του περιβάλλοντος

Ενότητα 2: Με το “σεις” και με το “σας”

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

  • Να μιλάμε ευγενικά με το «σεις» και με το «σας».
  • Να μετράμε τις συλλαβές που έχουν οι λέξεις.
  • Να αλλάζουμε τη σημασία μιας λέξης αλλάζοντας τη θέση του τόνου της.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

  • Διαλογικά κείμενα

Ενότητα 3: Στον κόσμο των κόμικς

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

  • Να διαβάζουμε κόμικς.
  • Να αλλάζουμε ένα διάλογο και να τον κάνουμε μικρή ιστορία.
  • Να αλλάζουμε ένα κείμενο και να το κάνουμε διάλογο.
  • Τους ήχους που γράφονται με δύο γράμματα.
  • Να γνωρίζουμε τα σύμφωνα που μπαίνουν στο τέλος των λέξεων.
  • Να ξεχωρίζουμε ποιες λέξεις δεν παίρνουν τόνο.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

  • Κόμικς

Ενότητα 4: Ετοιμασίες για το ταξίδι

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

  • Γιατί ένας κατάλογος είναι χρήσιμος.
  • Να φτιάχνουμε καταλόγους.
  • Να βάζουμε τις λέξεις στη σειρά με βάση το πρώτο τους γράμμα.
  • Να ξεχωρίζουμε μεταξύ τους ήχους που μοιάζουν.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

  • Κατάλογοι

Ενότητα 5: Πάμε για ψώνια;

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

  • Να βρίσκουμε πληροφορίες σε ετικέτες προϊόντων.
  • Να φτιάχνουμε τις δικές μας ετικέτες.
  • Να λέμε και να γράφουμε σωστά τις μέρες της εβδομάδας.
  • Να λέμε και να γράφουμε σωστά τους μήνες του χρόνου.
  • Να διαβάζουμε το αυκαι το ευ.
  • Να χωρίζουμε μια λέξη στα δύο, όταν δε χωρά ολόκληρη στο τέλος της σειράς.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

  • Ετικέτες προϊόντων

Ενότητα 6: Είμαστε έτοιμοι;

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

  • Γιατί αφήνουμε μηνύματα.
  • Να αφήνουμε σύντομα μηνύματα, προφορικά και γραπτά.
  • Να βάζουμε διαλυτικά, απόστροφο και ενωτικό, όταν γράφουμε.
  • Να διαβάζουμε και να γράφουμε τους διφθόγγους.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

  • Μηνύματα
  • Σημειώματα

Ενότητα 7: Πώς λέμε ΟΧΙ;

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

  • Να ακούμε, να καταλαβαίνουμε και να λέμε και εμείς ένα παραμύθι.
  • Να φτιάχνουμε τα δικά μας παραμύθια.
  • Να φτιάχνουμε ερωτήσεις.
  • Πώς να λέμε όχι.
  • Να χρησιμοποιούμε τα σημεία στίξης.
  • Να τονίζουμε τις λέξεις που θέλουν δύο τόνους.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

  • Παραμύθι

Ενότητα 8: Ταξίδι στη Χωχαρούπα

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

  • Τι είναι οι γλωσσοδέτες και τα αινίγματα.
  • Να λέμε γλωσσοδέτες.
  • Να φτιάχνουμε αινίγματα.
  • Να φτιάχνουμε στιχάκια.
  • Να διαβάζουμε και να γράφουμε σωστά δύο ή περισσότερα σύμφωνα στη σειρά.
  • Το ρήμα είμαι.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

  • Γλωσσοδέτες
  • Αινίγματα
  • Ποίημα

Ενότητα 9: «Που λες, είδα…»

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

  • Να βρίσκουμε τις λέξεις και τις φράσεις που μας βοηθούν να περιγράφουμε.
  • Να περιγράφουμε κάτι που είδαμε ή φανταστήκαμε.
  • Ποιες λέμε αντίθετεςκαι ποιες συνώνυμες λέξεις.
  • Να σχηματίζουμε επίθετα που δηλώνουν «περισσότερο από».
  • Να κλίνουμε τα αρσενικά ουσιαστικά σε –ας.
  • Να ξεχωρίζουμε το τοναπό το των.
  • Να διαβάζουμε και να γράφουμε σωστά δύο ή περισσότερα σύμφωνα στη σειρά.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

  • Περιγραφή

Ενότητα 10: ΠΡΟΣΟΧΗ! Τι λέει εκεί;

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

  • Να βρίσκουμε πληροφορίες από πινακίδες, ανακοινώσεις, μικρές αγγελίες και αφίσες.
  • Να φτιάχνουμε και εμείς μικρές αγγελίες και αφίσες.
  • Τι είναι τα ακρωνύμια.
  • Να ξεχωρίζουμε το οριστικό άρθρο.
  • Κάποιες λέξεις που έχουν όμοια σύμφωνα.
  • Να κλίνουμε τα αρσενικά ουσιαστικά σε –ης.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

  • Πινακίδες
  • Ανακοινώσεις
  • Αφίσες

Ενότητα 11: Τι βιβλίο είναι αυτό;

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

  • Τα χαρακτηριστικά του λεξικού μας.
  • Να βρίσκουμε γρήγορα μια λέξη στο λεξικό.
  • Να ξεχωρίζουμε στο λεξικό μας τους ορισμούς από τα παραδείγματα.
  • Να φτιάχνουμε ορισμούς λέξεων.
  • Να ξεχωρίζουμε τα κύριααπό τα κοινά ουσιαστικά.
  • Να κλίνουμε τα αρσενικά ουσιαστικά σε –ος.
  • Να φτιάχνουμε το δικό μας λεξικό.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

  • Λεξικό

Ενότητα 12: Ποπό! Κόσμος που περνά!

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

  • Να περιγράφουμε ένα πρόσωπο.
  • Να ξεχωρίζουμε τα μέρη απλών προτάσεων.
  • Να φτιάχνουμε αντίθετες λέξεις με τα ξε-, α-, και αν-.
  • Να κλίνουμε τα θηλυκά ουσιαστικά σε –α.
  • Να χωρίζουμε μια λέξη στα δύο, όταν δε χωρά ολόκληρη στο τέλος της σειράς.
  • Τα μέρη του σώματος και του προσώπου.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

  • Περιγραφή προσώπου

Ενότητα 13: Μες στο μουσείο

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

  • Να γράφουμε σύντομα κείμενα που εξηγούν μια εικόνα, ένα σκίτσο, μια φωτογραφία, ένα αντικείμενο, έναν πίνακα ζωγραφικής.
  • Να περιγράφουμε ένα αντικείμενο.
  • Να περιγράφουμε ένα χώρο.
  • Λέξεις για τα χρώματα και τα σχήματα.
  • Να βρίσκουμε επιρρήματα που μας βοηθούν να περιγράφουμε το χώρο.
  • Να κλίνουμε τα θηλυκά ουσιαστικά σε –η.
  • Να ξεχωρίζουμε το αόριστο άρθρο.
  • Να αναγνωρίζουμε λέξεις που δηλώνουν έναν ήχο.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

  • Επεξηγηματικός λόγος
  • Περιγραφή
  • Λεζάντες εικόνων

Ενότητα 14: Με προσκαλούν και προσκαλώ;

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

  • Να διαβάζουμε και να καταλαβαίνουμε προσκλήσεις και ευχετήριες κάρτες.
  • Να γράφουμε και εμείς προσκλήσεις και ευχετήριες κάρτες.
  • Να ξεχωρίζουμε τις λέξεις ή τις φράσεις που μας δείχνουν πού και πότε γίνεται κάτι.
  • Ποια ρήματα τελειώνουν σε –αίνωκαι ποια σε –ένω.
  • Τι είναι τα αριθμητικά.
  • Να γράφουμε και να λέμε σωστά την ημερομηνία και την ώρα.
  • Τις λέξεις που δηλώνουν συγγενικά πρόσωπα.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

  • Πρόσκληση
  • Ευχετήρια κάρτα

Ενότητα 15: Αλληλογραφώ

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

  • Να διαβάζουμε και να καταλαβαίνουμε επιστολές και μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
  • Να γράφουμε και εμείς επιστολές και μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
  • Πότε χρησιμοποιούμε πληθυντικό αριθμό (πληθυντικό ευγενείας), όταν μιλούμε ή γράφουμε σε κάποιον.
  • Το ρήμα έχω.
  • Να καταλαβαίνουμε τι σημαίνουν οι σύνθετες λέξεις και να φτιάχνουμε και εμείς τέτοιες λέξεις.
  • Λέξεις που έχουμε δανειστεί από άλλες γλώσσες.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

  • Επιστολές

Ενότητα 16: Νιώθω

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

  • Να μιλάμε για τα συναισθήματά μας.
  • Ουσιαστικά, επίθετα και ρήματα, για να εκφράζουμε αυτά που αισθανόμαστε.
  • Να βρίσκουμε τα αντίθετα συναισθήματα.
  • Να κλίνουμε το ρήμα νιώθω και άλλα ρήματα όπως αυτό.
  • Να σχηματίζουμε φράσεις με επίθετα που δηλώνουν «πιο πολύ».
  • Να κλίνουμε τα θηλυκά ουσιαστικά σε –ου.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

  • Αφηγηματικό κείμενο

Ενότητα 17: Εφημερίδες! Εφημερίδες!

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

  • Τι μπορούμε να διαβάζουμε σε μια εφημερίδα.
  • Να βρίσκουμε πληροφορίες σε μια εφημερίδα.
  • Να παρουσιάζουμε ένα βιβλίο.
  • Να φτιάχνουμε επιρρήματα σε –ααπό επίθετα.
  • Να κλίνουμε τα ουδέτερα ουσιαστικά σε –οκαι σε –ι.
  • Να ξεχωρίζουμε το –ωτου ρήματος από το –ο του ουδέτερου ουσιαστικού.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

  • Εφημερίδα
  • Βιβλιοπαρουσίαση

Ενότητα 18: Ένα βιβλίο που σε ταξιδεύει

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

  • Να βρίσκουμε πληροφορίες σε χάρτες και σε τουριστικούς οδηγούς.
  • Να φτιάχνουμε κείμενα για τουριστικούς οδηγούς.
  • Να ξεχωρίζουμε τα θηλυκά ουσιαστικά σε –ηαπό τα ουδέτερα ουσιαστικά σε –ι.
  • Να βρίσκουμε το νόημα άγνωστων λέξεων με τη βοήθεια άλλων λέξεων του κειμένου.
  • Να κλίνουμε τα ουδέτερα ουσιαστικά σε –μα.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

  • Τουριστικός οδηγός
  • Διαφήμιση

Ενότητα 19: Τα μάθατε τα νέα;

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

  • Τι είναι οι ειδήσεις και πώς γράφονται.
  • Να γράφουμε και εμείς ειδήσεις.
  • Να ξεχωρίζουμε το –ιτου ενικού αριθμού των ουδετέρων ουσιαστικών από το –η του ενικού των θηλυκών και από το –οι του πληθυντικού των αρσενικών ουσιαστικών.
  • Να φτιάχνουμε μετοχές από ρήματα.
  • Να φτιάχνουμε λέξεις που σημαίνουν για κάτι ότι είναι πιο μεγάλο ή πιο μικρό.
  • Να κλίνουμε τα επίθετα σε –ος, -η, -ο.
  • Να κλίνουμε τα ρήματα σε –ώ.
  • Να φτιάχνουμε σύνθετες λέξεις.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

  • Αφηγηματικό κείμενο
  • Αφήγηση γεγονότος
  • Ρεπορτάζ

Ενότητα 20: Ποιος είναι; Τι κάνει;

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

  • Να βρίσκουμε πληροφορίες σε ένα δελτίο ταυτότητας.
  • Να φτιάχνουμε τη δική μας ταυτότητα.
  • Πώς και γιατί παίρνουμε συνέντευξη από κάποιον.
  • Να κλίνουμε τα ρήματα στον παρατατικό χρόνο.
  • Λέξεις που δηλώνουν επαγγέλματα.
  • Να γράφουμε σωστά τα ρήματα σε –ώνωκαι σε –εύω.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

  • Πληροφοριακό κείμενο
  • Επίσημα έγγραφα
  • Βιογραφία
  • Συνέντευξη

Ενότητα 21: Χρήσιμες οδηγίες

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

  • Να διαβάζουμε και να ακολουθούμε χρήσιμες οδηγίες.
  • Να δίνουμε οδηγίες προφορικά και γραπτά.
  • Λέξεις για φρούτα και λαχανικά.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

  • Κατευθυντικός λόγος
  • Συνταγή μαγειρικής
  • Προσευχή

Ενότητα 22: Πώς γίνεται; Πώς παίζεται;

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

  • Να διαβάζουμε και να ακολουθούμε οδηγίες κατασκευής.
  • Να διαβάζουμε και να ακολουθούμε τους κανόνες ενός παιχνιδιού.
  • Να δίνουμε οδηγίες κατασκευής προφορικά και γραπτά.
  • Να σχηματίζουμε τον αόριστο χρόνο των ρημάτων σε –ω.
  • Να ξεχωρίζουμε μεταξύ τους τα της, τιςκαι στις.
  • Να συνδέουμε προτάσεις με το και.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

  • Οδηγίες χρήσης/κατασκευής
  • Κανόνες παιχνιδιού

Ενότητα 23: Για να γελάσουμε…

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

  • Ποια κείμενα μας κάνουν να γελούμε.
  • Να φτιάχνουμε κείμενα που μας κάνουν να γελούμε.
  • Να διαβάζουμε πίνακες περιεχομένων.
  • Να φτιάχνουμε πίνακες περιεχομένων.
  • Τα επίθετα που τελειώνουν σε –ινος, -ικοςκαι –ιμος.
  • Να παίζουμε με τις λέξεις.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

  • Χιουμοριστικό κείμενο
  • Πίνακας περιεχομένων

Ενότητα 24: Να σου πω τι έμαθα;

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

  • Να χρησιμοποιούμε την εγκυκλοπαίδεια
  • Να διαβάζουμε κείμενα που μας δίνουν πληροφορίες.
  • Να φτιάχνουμε ομάδες λέξεων.

Είδος κειμένου και είδος λόγου:

  • Εγκυκλοπαιδικό άρθρο