ΣΤ΄ Δημοτικού

Γλώσσα ΣΤ΄ Δημοτικού

Τι θα μάθουμε σε αυτό το μάθημα;

Βασικός στόχος του μαθήματος Γλώσσα Ε΄ Δημοτικού είναι:

• ανάπτυξη της ικανότητας των μαθητών να χειρίζονται με επάρκεια και αυτοπεποίθηση, συνειδητά, υπεύθυνα, αποτελεσματικά και δημιουργικά το γραπτό και τον προφορικό λόγο, ώστε να συμμετέχουν ενεργά στη σχολική και την ευρύτερη κοινωνία τους.

Με τι θα ασχοληθούμε σε αυτό το μάθημα;

Στο μάθημα Γλώσσα Ε΄ Δημοτικού θα ασχοληθούμε με τα ακόλουθα θέματα ανά ενότητα:

Ενότητα 1:  Ταξίδια, τόποι, μεταφορικά μέσα

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

• Πώς περιγράφουμε ένα πράγμα
• Πώς χρησιμοποιούμε τους χρόνους του ρήματος
• Πώς αφηγούμαστε μια ιστορία
• Πώς μιλάμε για το χτες, το σήμερα, το αύριο (χρόνοι ρημάτων, επιρρήματα, ουσιαστικά, σύνδεσμοι)
• Πώς φτιάχνουμε την περίληψη μιας ιστορίας
• Πώς γράφουμε μια ανακοίνωση
• Πώς χρησιμοποιούμε τους χρόνους του ρήματος

Ενότητα 2: Κατοικία

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

• Πώς περιγράφουμε ένα κτίσμα
• Ποιος είναι ο ρόλος του επιθέτου σε ένα περιγραφικό κείμενο
• Ποιες λέξεις ή φράσεις δηλώνουν τόπο
• Με τις αγγελίες
• Με τις ελλειπτικές προτάσεις
• Με τα αριθμητικά επίθετα / αριθμητικά ουσιαστικά
• Με τις συντομογραφίες και τα αρκτικόλεξα
• Με την κλίση των θηλυκών ουσιαστικών σε -η και -ος

Ενότητα 3: 28η Οκτωβρίου

Με αφορμή την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, δίνονται για επεξεργασία ποίημα, θεατρικό έργο και λογοτεχνικό αφηγηματικό κείμενο με σχετικό θέμα. Επίσης, επισημαίνονται τα ανάλογα κείμενα που μπορούν να διδαχθούν από το Ανθολόγιο, ενώ δίνονται και σχετικές προτάσεις για βιβλία, μουσική και ταινίες.

Ενότητα 4: Διατροφή

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

• Πώς δίνουμε οδηγίες για μια συνταγή
• Πώς σχηματίζουμε την προστακτική των σύνθετων ρημάτων
• Πώς χρησιμοποιούμε τις αποτελεσματικές προτάσεις
• Με τον τρόπο που η διαφήμιση ενημερώνει και προσπαθεί να πείσει τον καταναλωτή για το προϊόν που διαφημίζεται
• Με το σχηματισμό και τη χρήση των παραθετικών επιθέτων και επιρρημάτων
• Με εκφράσεις και συμφράσεις
• Με τα αντώνυμα (αντίθετα) επιθέτων
• Με τις υποθετικές προτάσεις
• Με τα έναρθρα και τα άναρθρα ουσιαστικά
• Με τη χρήση των διαλυτικών
• Με τη σημασία και τη χρήση εκφράσεων

Ενότητα 5: 17η Νοέμβρη

Με αφορμή την επέτειο της 17ης Νοεμβρίου, δίνονται για επεξεργασία ποίημα, θεατρικό έργο και λογοτεχνικό αφηγηματικό κείμενο με σχετικό θέμα. Επίσης, επισημαίνονται τα ανάλογα κείμενα που μπορούν να διδαχθούν από το Ανθολόγιο, ενώ δίνονται και σχετικές προτάσεις για βιβλία, μουσική και ταινίες.

Ενότητα 6: Η ζωή σε άλλους τόπους

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

• Με ποιον τρόπο προσπαθούμε να πείσουμε κάποιον ότι η άποψη μας είναι σωστή
• Με τις αιτιολογικές προτάσεις
• Με τους τοπικούς προσδιορισμούς
• Πώς δίνουμε πληροφορίες για μια χώρα
• Ποιος είναι ο ρόλος του ενεστώτα σε ένα κείμενο που πληροφορεί / περιγράφει

Ενότητα 7: Η ζωή έξω από την πόλη

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

• Πώς παρουσιάζουμε πληροφορίες για ένα γεγονός που συνέβη
• Πώς μετατρέπουμε τις ονοματικές σε ρηματικές φράσεις (και αντίστροφα)
• Πώς κλίνονται τα επίθετα σε  -ης, -ης, -ες
• Πώς χρησιμοποιούνται οι παθητικές μετοχές με λειτουργία επιθέτου
• Πώς περιγράφουμε χώρους που μας κάνουν να νιώθουμε έντονα συναισθήματα
• Πώς μιλάμε κυριολεκτικά ή μεταφορικά για κάτι
• Πώς ξεχωρίζουμε μια απλή από μια επαυξημένη πρόταση
• Πώς περιγράφουμε μια σειρά από πράξεις, π.χ. έθιμα ή κοινωνικά γεγονότα και εκδηλώσεις
• Πώς χρησιμοποιούμε τον ενεστώτα και τον αόριστο
• Πώς κάνουμε μια περίληψη

Ενότητα 8: Χριστούγεννα

Με αφορμή τις γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, δίνονται για επεξεργασία ποίημα και λογοτεχνικά και πληροφοριακά κείμενα με σχετικό θέμα. Επίσης, επισημαίνονται τα ανάλογα κείμενα που μπορούν να διδαχθούν από το Ανθολόγιο και παρατίθενται προτάσεις για βιβλία, μουσική και ταινίες.

Ενότητα 9: Συσκευές

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

• Πώς δίνουμε οδηγίες
• Πότε χρησιμοποιούμε στις οδηγίες μας προστακτική και πότε υποτακτική
• Πώς γράφονται οι καταλήξεις της προστακτικής
• Πώς δίνουμε πληροφορίες και οδηγίες για να χρησιμοποιήσουμε το διαδίκτυο
• Πότε χρησιμοποιούμε τις εξαρτημένες προτάσεις που εισάγονται με το «να»
• Πώς φτιάχνουμε μια αφήγηση
• Ποια πρόσωπα και ποιους χρόνους χρησιμοποιούμε στην αφήγηση

Ενότητα 10: Ατυχήματα

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

• Πώς διηγούμαστε κάτι που μας συνέβη
• Πώς βρίσκουμε το υποκείμενο, το ρήμα και τα συμπληρώματά του
• Με την περιγραφή τρόπων συμπεριφοράς που ταιριάζουν σε συγκεκριμένες περιστάσεις (κανόνες)
• Με τη χρήση των αντωνυμιών
• Με τα συνώνυμα και τα αντώνυμα (αντίθετα) λέξεων
• Πώς κάνουμε μια έρευνα
• Ποια ρήματα σχηματίζονται όπως στα αρχαία ελληνικά
• Ποιος είναι ο ρόλος των χρονικών και τοπικών προσδιορισμών
• Πότε δύο λέξεις γράφονται σε μία

Ενότητα 11: Συγγενικές σχέσεις

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

• Πώς περιγράφουμε ένα πρόσωπο
• Πώς λειτουργεί η γενική πτώση
• Πώς συνδέονται οι προτάσεις μεταξύ τους (παρατακτική και υποτακτική σύνδεση, ασύνδετο σχήμα)
• Ποια είναι τα είδη των εξαρτημένων προτάσεων
• Πώς συνδέονται δύο προτάσεις που έχουν αντίθετο νόημα

Ενότητα 12: 25η Μαρτίου

Με αφορμή την επέτειο της 25ης Μαρτίου, δίνονται για επεξεργασία κλέφτικο τραγούδι, θεατρικό έργο και κείμενα από ιστορικές πηγές με σχετικό θέμα. Επίσης, επισημαίνονται τα ανάλογα κείμενα που μπορούν να διδαχθούν από το Ανθολόγιο και παρατίθενται προτάσεις για σχετικά βιβλία, μουσική και ταινίες.

Ενότητα 13: Τρόποι ζωής και επαγγέλματα

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

• Πώς παίρνουμε πληροφορίες κάνοντας ερωτήσεις
• Πώς μετατρέπουμε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο
• Πώς ενώνονται οι προτάσεις μεταξύ τους
• Με την περιγραφή μιας προσωπικής εμπειρίας
• Με σχηματισμούς επιθέτων όπως στα αρχαία ελληνικά: σε -ων, -ουσα, -ον και -ύς, -εία, -ύ
• Πώς φτιάχνουμε μια εικονογραφημένη ιστορία
• Πώς μετατρέπουμε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο

Ενότητα 14: Πάσχα

Με αφορμή τη γιορτή του Πάσχα, δίνονται ύμνοι και εγκώμια της Μεγάλης Εβδομάδας, λογοτεχνικό κείμενο και δημοτικό τραγούδι. Επίσης, επισημαίνονται τα ανάλογα κείμενα που μπορούν να διδαχθούν από το Ανθολόγιο και παρατίθενται προτάσεις για σχετικά βιβλία, μουσική και ταινίες.

Ενότητα 15: Κινηματογράφος – Θέατρο

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε: 

• Πώς παρουσιάζουμε και σχολιάζουμε ένα καλλιτεχνικό θέαμα (ταινία) αναλυτικά και περιληπτικά
• Πώς φτιάχνουμε ενημερωτικά κείμενα για μια εκδήλωση (ανακοίνωση, αφίσα, προσκλήσεις, πρόγραμμα)
• Πότε και πώς χρησιμοποιούμε την παρομοίωση και τη μεταφορά
• Ποιος είναι ο ρόλος των χρονικών προσδιορισμών

Ενότητα 16: Μουσεία

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε:

• Πώς αφηγούμαστε μια ιστορία
• Πώς ξεχωρίζουμε την ενεργητική και την παθητική σύνταξη
• Ποια ρήματα σχηματίζονται όπως στα αρχαία ελληνικά
• Πώς κάνουμε έναν απολογισμό (για όσα είδαμε, ακούσαμε, μάθαμε και αισθανθήκαμε) μετά από επίσκεψη σε κάποιο χώρο
• Πώς πείθουμε κάποιον, δικαιολογώντας αυτά που λέμε
• Πώς ξεχωρίζουμε τα μεταβατικά από τα αμετάβατα ρήματα, καθώς και τα ρήματα που παίρνουν αντικείμενο από αυτά που παίρνουν κατηγορούμενο
• Πώς επιλέγουμε τις πληροφορίες που χρειαζόμαστε από ενημερωτικά κείμενα

Ενότητα 17: Πόλεμος και ειρήνη

­Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε: 

• Με ποιον τρόπο προσπαθούμε να πείσουμε κάποιον για την άποψή μας
• Με τα απρόσωπα ρήματα
• Με τις τελικές και αποτελεσματικές προτάσεις
• Πώς γίνεται μια επαυξημένη πρόταση απλή, και το αντίστροφο
• Πώς μετατρέπονται οι ονοματικές φράσεις σε ρηματικές, και αντίστροφα
• Πώς σχηματίζεται ο αόριστος οριστικής σε ρήματα με εσωτερική αύξηση

ΣΤ΄ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

ΣΤΟΧΟΙ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Οι μαθητές επιδιώκεται :

• Να κατανοήσουν βασικές ιστορικές έννοιες, που συνδέονται με την ιστορική περίοδο “Η Ευρώπη στα νεότερα χρόνια”.
• Να εκτιμήσουν την προσφορά της Ευρώπης στον παγκόσμιο πολιτισμό και την αξία της διεθνούς ειρήνης και συνεργασίας.
• Να γνωρίσουν τα σημαντικότερα γεγονότα που συνέβησαν στον ελληνικό χώρο από την Άλωση έως την Επανάσταση του ’21.
• Να εκτιμήσουν την αξία της ειρήνης, της ελευθερίας, της συνεργασίας των λαών, της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των ατόμων και να διαμορφώσουν θετική στάση γι’ αυτά.
• Να γνωρίσουν τα σημαντικότερα γεγονότα (κοινωνικά, στρατιωτικά, οικονομικά, πολιτικά, διπλωματικά, κ.ά.) από τις παραμονές της Επανάσταση του ’21, έως τη δολοφονία του Καποδίστρια.
• Να εκτιμήσουν τους αγώνες για ελευθερία και εθνική ανεξαρτησία.
• Να προσεγγίσουν την έννοια της εθνικής ολοκλήρωσης.
• Να εκτιμήσουν τις συνεχείς προσπάθειες για εθνική ανεξαρτησία και κοινωνική δικαιοσύνη.
• Να γνωρίσουν τις εξελίξεις και τα σημαντικότερα γεγονότα που συνέβησαν στον ελληνικό και τον παγκόσμιο χώρο κατά τον 20ο αιώνα.
• Να αναπτύξουν θετική στάση για τη διεθνή ειρήνη, σε συνδυασμό με το σεβασμό στο δημοκρατικό πολίτευμα.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΑΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Α’. Οι εξελίξεις στην Ευρώπη κατά τους Νεότερους Χρόνους (μέσα 15ου αιώνα – αρχές 19ου αιώνα)

• Η Αναγέννηση και η θρησκευτική Μεταρρύθμιση
• Από τις Γεωγραφικές Ανακαλύψεις στο Διαφωτισμό
• Η Αμερικανική και η Γαλλική Επανάσταση

Β’. Οι Έλληνες κάτω από την οθωμανική και τη λατινική κυριαρχία (1453-1821)

• Η κατάκτηση της ελληνικής Χερσονήσου
• Οι συνθήκες ζωής των υποδούλων
• Η θρησκευτική και η πολιτική οργάνωση των Ελλήνων
• Οι Κλέφτες και οι Αρματολοί
• Η οικονομική ζωή
• Οι Έλληνες των παροικιών και των Παραδουνάβιων Ηγεμονιών
• Οι δάσκαλοι του Γένους
• Ο Ρήγας Βελεστινλής και ο Αδαμάντιος Κοραής
• Τα κυριότερα επαναστατικά κινήματα
• Οι αγώνες των Σουλιωτών

Γ’.  Η Μεγάλη Επανάσταση (1821-1830)

• Η Φιλική Εταιρεία
• Η εξέγερση στη Μολδοβλαχία
• Η επανάσταση στην Πελοπόννησο
• Η επανάσταση στη Στερεά Ελλάδα
• Η επανάσταση στα νησιά του Αιγαίου
• Η επανάσταση στην Ήπειρο, τη Θεσσαλία και τη Μακεδονία
• Η άλωση της Τριπολιτσάς
• Οι αγώνες του Κανάρη
• Η εκστρατεία του Δράμαλη – Δερβενάκια
• Ο Μάρκος Μπότσαρης
• Ο Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο – ο Παπαφλέσσας
• Η δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου – ο Διονύσιος Σολωμός
• Οι αγώνες του Καραϊσκάκη
• Ο Φιλελληνισμός
• Η παρέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων και η Ναυμαχία του Ναυαρίνου
• Οι Εθνοσυνελεύσεις και η πολιτική οργάνωση του Αγώνα
• Ο Ιωάννης Καποδίστριας και το έργο του
• Το τέλος της Επανάστασης και η ελληνική ανεξαρτησία

Δ’. Η Ελλάδα στον 19° αιώνα

• Η βασιλεία του Όθωνα – ο Ιωάννης Κωλέττης
• Η βασιλεία του Γεωργίου Α’ – ο Χαρίλαος Τρικούπης
• Επαναστατικά κινήματα στη Μακεδονία και την Κρήτη
• Η Ελλάδα στα τέλη του 19ουαιώνα
• Η Θράκη, η Μικρά Ασία και ο Πόντος, ακμαία ελληνικά κέντρα
• Η κρίση στα Βαλκάνια

Ε’. Η Ελλάδα στον 20° αιώνα

• Από τον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο του 1897 στον Μακεδονικό Αγώνα
• Το κίνημα στο Γουδί και η κυβέρνηση Βενιζέλου
• Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι
• Η Ελλάδα στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο
• Η Μικρασιατική Εκστρατεία και η Καταστροφή
• Ο Μεσοπόλεμος
• Το Αλβανικό Έπος
• Η γερμανική επίθεση και ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος
• Μια δεκαετία αγώνων και θυσιών για την ελευθερία (1941 -1949)
• Η μεταπολεμική ανασυγκρότηση της Ελλάδας (1950 – 1974)
• Το Κυπριακό ζήτημα
• Η Ελλάδα και η ευρωπαϊκή της πορεία