Επίπεδα Πιστοποίησης ΚΠΕ

Α1-Για εφήβους και ενηλίκους

Γενικοί Εκπαιδευτικοί Στόχοι

• Η επιδίωξη του αναλυτικού εξεταστικού προγράμματος είναι να καθορίσει εκείνα τα γλωσσικά στοιχεία των οποίων ο έλεγχος θα αποδείξει την ανάπτυξη και καλλιέργεια των τεσσάρων γλωσσικών επικοινωνιακών δραστηριοτήτων, δηλαδή την κατανόηση και παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου.
• Θα πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι συνήθως η κατανόηση (αναγνωστική ή ακουστική) από μόνη της δεν οδηγεί σε καμιά παραγωγή λόγου.
• Ο υποψήφιος καλείται να αποδείξει το βαθμό της γλωσσικής κατανόησης με δραστηριότητες παραγωγής, π.χ. να ανακαλέσει κάτι που άκουσε ή διάβασε, να απομονώσει και να χρησιμοποιήσει συγκεκριμένες πληροφορίες, να το συνοψίσει ή να το αναπτύξει, να απαντήσει σε μια σειρά ερωτημάτων σχετικά με αυτό.

Ειδικοί Εκπαιδευτικοί Στόχοι

• Κατανόηση προφορικού λόγου
• Κατανόηση γραπτού λόγου
• Παραγωγή γραπτού λόγου
• Παραγωγή προφορικού λόγου

Καταστάσεις Επικοινωνίας

• Προσωπική ζωή μέσα και έξω από το σπίτι
  • Αναγνώριση ταυτότητας
  • Κατοικία, διαμονή
  • Τοποθεσία, περιβάλλον, χλωρίδα, πανίδα, καιρικές συνθήκες
  • Ελεύθερος χρόνος, διασκέδαση
  • Κοινωνικές σχέσεις
  • Υγεία, κατάσταση του οργανισμού
• Καθημερινή ζωή
  • Δραστηριότητες μέσα στο σπίτι

Ο υποψήφιος πρέπει να μπορεί να αναφέρεται στις καθημερινές δραστηριότητές του μέσα στο σπίτι και στις δραστηριότητές του τις μέρες αργίας ( π.χ. ξυπνώ, κοιμάμαι, τρώω, πλένω, καθαρίζω, μαγειρεύω, μιλώ, διαβάζω, ακούω μουσική / ραδιόφωνο, βλέπω τηλεόραση, τηλεφωνώ).

• Δραστηριότητες έξω από το σπίτι

Αγορά, Διατροφή, Εκπαιδευτικός/επαγγελματικός χώρος, Δημόσιες υπηρεσίες, Μετακίνηση/Ταξίδια

Λεξιλόγιο

• Ο υποψήφιος σ’ αυτό το επίπεδο πρέπει να καταλαβαίνει και να χρησιμοποιεί, με κάποια βοήθεια, το λεξιλόγιο που αντιστοιχεί στις καταστάσεις επικοινωνίας που έχουν περιγραφεί και στις οποίες μπορεί να εμπλακεί εκπληρώνοντας  τις καθημερινές του επικοινωνιακές ανάγκες. Η επιτυχής επικοινωνία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την επανάληψη, την αναδιατύπωση και τις αποκαταστάσεις.
• Πρέπει να μπορεί να καταλαβαίνει και να χρησιμοποιεί, με κάποια βοήθεια, το λεξιλόγιο που αντιστοιχεί στις καταστάσεις επικοινωνίας που περιγράφτηκαν, και στις οποίες μπορεί να εμπλακεί, για να εκπληρώσει τις καθημερινές του επικοινωνιακές ανάγκες.

Φωνητική

• Ο υποψήφιος σ’ αυτό το επίπεδο πρέπει να αναγνωρίζει και να χρησιμοποιεί όλους τους φθόγγους, τα γράμματα, τα δίψηφα φωνήεντα και σύμφωνα, τον τονισμό των λέξεων, να αναγνωρίζει τα πάθη των συμφώνων όπως έκθλιψη (σ΄αυτόν), αποκοπή (φέρ’ το), συγκοπή (φέρτε, πάρτε). Πρέπει να είναι σε θέση να αρθρώνει ακόμη και λιγότερο γνωστές ή άγνωστες λέξεις.

Κοινωνιογλωσσικά Στοιχεία

• Η λειτουργία μιας γλώσσας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον πολιτισμό που την παράγει και ο πολιτισμός αποτελεί απαραίτητο συστατικό της επικοινωνίας.
• Ο υποψήφιος για να ανταποκριθεί με επιτυχία στις περιστάσεις χρήσης και στις λειτουργίες της γλώσσας που περιγράφονται παραπάνω, εκτός από τις σωστές γλωσσικές επιλογές σε επίπεδο γραμματικής, σύνταξης και λεξιλογίου, απαιτείται και η γνώση κοινωνικοπολιτισμικών στοιχείων της ελληνικής γλώσσας.
• Ο υποψήφιος πρέπει να είναι εξοικειωμένος με στοιχεία της καθημερινής ζωής στην Ελλάδα (ώρες γευμάτων, δημόσιες αργίες, τα ωράρια εργασίας, ελεύθερος χρόνος κτλ.), τις συνθήκες ζωής (εργασία,  διαμονή), κάποια κυρίαρχα ήθη και έθιμα στην Ελλάδα (Χριστούγεννα, βασιλόπιτα, κάλαντα, Πάσχα), τις διαπροσωπικές σχέσεις (οικογένεια, φύλο), τις πιο χαρακτηριστικές κοινωνικές συμπεριφορές των μελών της κοινωνίας, όπως κοινωνικές συμβάσεις (προσκλήσεις, δώρα, (απο)χαιρετισμός, ντύσιμο, χιούμορ, κανόνες ευγένειας). Να σημειωθεί εδώ ότι ο υποψήφιος δεν εξετάζεται άμεσα για τις συνήθειες και τις αξίες στην ελληνική κοινωνία . Οι πολιτισμικές του γνώσεις ελέγχονται έμμεσα, από τον τρόπο που χρησιμοποιεί τη γλώσσα.

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας – Πιστοποίηση Ελληνομάθειας.

Α2 – Βασική Γνώση

Γενικοί Εκπαιδευτικοί Στόχοι

• Ο υποψήφιος του επιπέδου Α2 χαρακτηρίζεται ως βασικός χρήστης της γλώσσας. Πρέπει να αποκτήσει μια βασική ικανότητα να χρησιμοποιεί την ελληνική σε ορισμένες και συγκεκριμένες καταστάσεις σε ένα ευρύ μεν φάσμα γλωσσικών λειτουργιών, αλλά με πολύ απλό τρόπο.
• Σ’ αυτό το επίπεδο ο υποψήφιος πρέπει να έχει τη βασική επικοινωνιακή ικανότητα, δηλαδή να μπορεί να χρησιμοποιεί την ελληνική γλώσσα στον προφορικό και στον γραπτό λόγο, τυπικό ή φιλικό, για να ανταποκρίνεται σε καθημερινές ανάγκες και καταστάσεις επικοινωνίας.
• Πρέπει να είναι σε θέση να κατανοεί προτάσεις και εκφράσεις οι οποίες εμφανίζονται συχνά και συνδέονται με προσωπικές και οικογενειακές πληροφορίες, αγορά, ψυχαγωγία κτλ. Πρέπει να μπορεί να επικοινωνεί χρησιμοποιώντας βασικές γλωσσικές δεξιότητες σε καθημερινές καταστάσεις/συνθήκες, που απαιτούν απλή και άμεση ανταλλαγή πληροφοριών γύρω από οικεία θέματα. Ακόμη πρέπει να είναι σε θέση να ανταλλάσσει πληροφορίες για θέματα οικεία, ρουτίνας ή άμεσης ανάγκης.

Ειδικοί Εκπαιδευτικοί Στόχοι

• Κατανόηση προφορικού λόγου
• Κατανόηση γραπτού λόγου
• Παραγωγή γραπτού λόγου
• Παραγωγή προφορικού λόγου

Καταστάσεις Επικοινωνίας

• Προσωπική ζωή μέσα και έξω από το σπίτι
  • Αναγνώριση ταυτότητας
  • Κατοικία, διαμονή
  • Τοποθεσία, περιβάλλον, χλωρίδα, πανίδα, καιρικές συνθήκες
  • Ελεύθερος χρόνος, διασκέδαση
  • Κοινωνικές σχέσεις
  • Υγεία, κατάσταση του οργανισμού
• Καθημερινή ζωή

Δραστηριότητες μέσα στο σπίτι

Ο υποψήφιος θα πρέπει να μπορεί να αναφέρεται και να κατανοεί συζητήσεις σχετικές με τις καθημερινές δραστηριότητες και τις συνήθειές του, να ανταλλάσσει απόψεις για την πιο εύκολη διεκπεραίωση των υποχρεώσεών του σχετικά με τη φροντίδα του σπιτιού (καθαριότητα, προϊόντα καθαρισμού), ετοιμασία φαγητού, φροντίδα κήπου κτλ.

Δραστηριότητες έξω από το σπίτι

Αγορά, Διατροφή, Εκπαίδευση/επαγγελματικός χώρος, Δημόσιες υπηρεσίες, Μετακίνηση/ταξίδια

Λεξιλόγιο

• Ο υποψήφιος εκπληρώνοντας τις επικοινωνιακές του ανάγκες ρουτίνας που αφορούν γνώριμες καταστάσεις και θέματα πρέπει να είναι σε θέση να χρησιμοποιεί, εκτός από το λεξιλόγιο που έχει αποκομίσει από το επίπεδο Α1, ένα βασικό λεξιλόγιο που αντιστοιχεί στις καταστάσεις επικοινωνίας που παρουσιάζονται σ’ αυτό το επίπεδο και τους γλωσσικούς ενδείκτες που είναι απαραίτητοι για την επιτέλεση των γλωσσικών λειτουργιών που ορίστηκαν παραπάνω γι’ αυτό το επίπεδο.
• Έμφαση δίνεται στο λεξιλόγιο που αφορά τον χώρο (μέσα, έξω, κοντά στην πόλη κτλ.), τον χρόνο (σήμερα, αύριο, την Τετάρτη κτλ.), τα ρήματα κινήσεως (πάω, φεύγω, έρχομαι, φτάνω κτλ.), τις κοινές καθημερινές δραστηριότητες μέσα, έξω από το σπίτι, στον χώρο επαγγελματικής απασχόλησης, εκπαίδευσης και διασκέδασης που δίνονται στις καταστάσεις επικοινωνίας.

Φωνητική

• Ο υποψήφιος σ’ αυτό το επίπεδο αναγνωρίζει και χρησιμοποιεί όλους τους φθόγγους και τα γράμματα, δίψηφα φωνήεντα και σύμφωνα, αναγνωρίζει τις συλλαβές των λέξεων, αποδίδει σωστά τον τονισμό των λέξεων και γνωρίζει τον τονισμό ή μη τονισμό τους.
• Ακόμη πρέπει να μπορεί να χρησιμοποιεί σωστά την έκθλιψη (π.χ. σ’ αυτόν) και ίσως την αποκοπή (φέρ’ το) και συγκοπή (φέρτο, πάρτο).

Κοινωνιογλωσσικά Στοιχεία

• Η κοινωνικοπολιτισμική ικανότητα αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο τόσο της γνώσης μιας γλώσσας όσο και της δυνατότητας χρήσης της και είναι απαραίτητο συστατικό της αποτελεσματικής επικοινωνίας.
• Εκτός από το ίδιο το γλωσσικό σύστημα, ο υποψήφιος πρέπει να είναι εξοικειωμένος και με ορισμένα κοινωνικοπολιτισμικά χαρακτηριστικά της Ελλάδας, τα οποία σε ένα τόσο πρώιμο επίπεδο γλωσσικής εκμάθησης δεν μπορεί παρά να είναι τα βασικά. Δεν απαιτείται η γνώση και η κατανόηση όλων των διαφορών, που φυσικά θα υπάρχουν, μεταξύ της χώρας προέλευσης του υποψηφίου και της Ελλάδας.
• Εκτός από τα στοιχεία της καθημερινής ζωής που αναφέρονται στο επίπεδο Α1, ο υποψήφιος πρέπει να γνωρίζει στοιχεία για τις διαπροσωπικές σχέσεις (μέσα στην οικογένεια, στην παρέα, μεταξύ των δύο φύλων) και τη χρήση της τυπικότητας ή μη στις κοινωνικές και στις επαγγελματικές επαφές.

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας – Πιστοποίηση Ελληνομάθειας.

Β1-Μέτρια Γνώση

Γενικοί Εκπαιδευτικοί Στόχοι

• Ο υποψήφιος πρέπει να έχει την ικανότητα να ανταποκρίνεται γλωσσικά σε καταστάσεις άμεσων καθημερινών συναλλαγών για τις οποίες η χρήση της ελληνικής γλώσσας είναι σε μεγάλο βαθμό σταθερή, προβλέψιμη και επαναλαμβανόμενη.
• Κατά τη διάρκεια των συναλλαγών οι ομιλητές δημιουργούν και διατηρούν κοινωνικές και επαγγελματικές επαφές.
• Σε καταστάσεις έμμεσης επικοινωνίας, οι ομιλητές πρέπει να μπορούν να κατανοούν την ουσία και ορισμένες λεπτομέρειες ενός προφορικού ή γραπτού κειμένου.
• Ο υποψήφιος πρέπει να γνωρίζει ακόμη τις σχετικές κοινωνικές συνήθειες, γλωσσικές (να γνωρίζει τους γλωσσικούς τρόπους για να τραβάει την προσοχή των άλλων, να απευθύνεται στους συνομιλητές του, να παίρνει τον λόγο, να ολοκληρώνει την επικοινωνία, να επιλέγει τον βαθμό επισημότητας ή οικειότητας κτλ.) και μη γλωσσικές (να γνωρίζει τους τρόπους φυσικής επαφής, χειραψία, φίλημα, χειρονομίες κτλ.), να είναι εξοικειωμένος ως ένα βαθμό με βασικά χαρακτηριστικά του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την καθημερινή ζωή, τις συνθήκες διαβίωσης, τις διαπροσωπικές σχέσεις, την κοινωνική ζωή, τις βασικές αξίες και νοοτροπίες.

Ειδικοί Εκπαιδευτικοί Στόχοι

• Κατανόηση προφορικού λόγου
• Κατανόηση γραπτού λόγου
• Παραγωγή γραπτού λόγου
• Παραγωγή προφορικού λόγου

Καταστάσεις Επικοινωνίας

• Προσωπική ζωή μέσα και έξω από το σπίτι
• Αναγνώριση ταυτότητας
• Κατοικία, διαμονή
• Τοποθεσία, περιβάλλον, χλωρίδα, πανίδα, καιρικές συνθήκες
• Ελεύθερος χρόνος, διασκέδαση
• Κοινωνικές σχέσεις
• Υγεία, κατάσταση του οργανισμού

• Καθημερινή ζωή
• Δραστηριότητες μέσα στο σπίτι

Ο υποψήφιος πρέπει να είναι σε θέση να αναφέρεται λεπτομερώς στις δραστηριότητες μέσα στο σπίτι και να ανταλλάσσει πληροφορίες και γνώμες σχετικές με τις ευκολίες ή παροχές υπηρεσιών γι’ αυτού του είδους τις δραστηριότητες.

• Δραστηριότητες έξω από το σπίτι

Αγορά, Διατροφή, Εκπαίδευση/επαγγελματικός χώρος, Δημόσιες υπηρεσίες, Μετακίνηση/ταξίδια

Λεξιλόγιο

• Το λεξιλόγιο που καλείται να κατέχει ο υποψήφιος αυτού του επιπέδου είναι αυτό που προκύπτει από τις καταστάσεις επικοινωνίας και τις γλωσσικές λειτουργίες, όπως αυτές ορίζονται. Δίνεται έμφαση στα ρήματα που χρησιμοποιούνται για να εκφράσουν γνώσεις, γνώμες, απόψεις, και συναισθήματα (νομίζω, πιστεύω, ξέρω, λέω ότι, χαίρομαι, λυπάμαι κτλ.).
• Ο υποψήφιος πρέπει να διαθέτει αρκετά πλούσιο λεξιλόγιο για να μπορεί να εκφράζεται, να γίνεται κατανοητός και να εκπληρώνει τις επικοινωνιακές του ανάγκες, αν και συνήθως ο λόγος του χαρακτηρίζεται από διστακτικότητα και πολλές περιφράσεις.

Φωνητική

• Ο υποψήφιος αυτού του επιπέδου πρέπει να κατέχει και να χρησιμοποιεί σωστά, στον γραπτό του λόγο, ορισμένους κανόνες ως προς τον συλλαβισμό των λέξεων, όπως στις λέξεις έ-θνος, άλ-λο, Αγ-γλία, ά-στρο, άν-θρω-πος, μπαρ-μπού-νι κτλ.
• Ακόμη πρέπει να είναι ενήμερος για τα πάθη φωνηέντων και συμφώνων, όπως:
• συναίρεση (Θόδωρος, ξανάκουσα)
• αλλαγή (τίποτε/α, ακόμη/α )
• αποβολή και ανάπτυξη του -γ- ανάμεσα σε φωνήεντα (λέω, έλεγα, τρώω, έτρωγα)
• Πρέπει να γνωρίζει την αλλαγή στα συμφωνικά συμπλέγματα, όπως:
• φτ/φθ (φτηνά/φθηνά)
• χτ/χθ (χτες/χθες)
• κτ/χτ (οκτώ/οχτώ)
• πτ/φτ (επτά/εφτά, φτερό αλλά περίπτερο)
• Και να γνωρίζει τους κανόνες αποβολής και διατήρησης του τελικού -ν.

Κοινωνιοπολιτισμική Ικανότητα

• Ο υποψήφιος πρέπει να έχει τις βασικές γνώσεις των επιπέδων Α1 και Α2 ως προς το κοινωνικοπολιτισμικό επιπέδο της Ελλάδας και επιπλέον να είναι ενημερωμένος για τις συνθήκες διαβίωσης, τις κοινωνικές συμβάσεις που διέπουν διάφορες δραστηριότητες όπως μια πρόσκληση για επίσκεψη (πώς μπορεί να δεχτεί ή να αρνηθεί χωρίς να είναι αγενής, πόσο ακριβής πρέπει να είναι στην ώρα άφιξης, πώς πρέπει να είναι ντυμένος, αν πρέπει να φέρει γλυκά ή λουλούδια, αν πρέπει να σχολιάσει το φαγητό, τον χώρο του σπιτιού, για ποια ζητήματα είναι αποδεκτό να συζητήσει ή να ρωτήσει, πόσο πρέπει να μείνει κτλ.).
• Επιπλέον, ο υποψήφιος πρέπει να μπορεί να αντιλαμβάνεται τους βασικούς κανόνες που διέπουν τη χρήση ή τη μη χρήση του «πληθυντικού της ευγένειας» σε συνάρτηση με παράγοντες όπως η ευγένεια, ο σεβασμός, η οικειότητα κτλ.
• Ακόμη ο υποψήφιος πρέπει να είναι σε θέση να αναγνωρίζει και να κατανοεί τη χρήση και τη σημασία παραγλωσσικών στοιχείων όπως η χειραψία, η σωματική επαφή και εγγύτητα, το χαμόγελο, το αγκάλιασμα, τα φιλιά, οι χειρονομίες ή οι γκριμάτσες που δηλώνουν κατάφαση ή άρνηση, δείξη, άγνοια, απορία, χαρά, δυσαρέσκεια, χειρονομίες σε εστιατόρια, ταβέρνες, καφετέριες, που καλούν τον σερβιτόρο για παραγγελία κατά την άφιξη ή για τον λογαριασμό πριν από την αναχώρηση κ.ά.

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας – Πιστοποίηση Ελληνομάθειας.

Β2 – Καλή γνώση

Γενικοί Εκπαιδευτικοί Στόχοι

• Ο υποψήφιος πρέπει να έχει την ικανότητα να χρησιμοποιεί την ελληνική γλώσσα με ευχέρεια και αυθορμητισμό, έτσι ώστε η επικοινωνία του με τους φυσικούς ομιλητές να γίνεται χωρίς πίεση και δυσκολία.
• Πρέπει να είναι σε θέση να κατανοεί τις κύριες ιδέες πάνω σε συγκεκριμένα, αλλά και αφηρημένα θέματα και να χειρίζεται, επίσης, πιο τεχνικά θέματα που ανήκουν στην περιοχή της ειδίκευσής του.
• Πρέπει να παράγει λόγο με σαφήνεια και λεπτομέρεια πάνω σε ευρύ πεδίο θεμάτων και να εξηγεί μία άποψη πάνω σε ένα θέμα, παρουσιάζοντας τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα διάφορων επιλογών.
• Επίσης , σε αυτό το επίπεδο ο υποψήφιος πρέπει να είναι σε θέση να χειρίζεται με μεγαλύτερη ευελιξία και ετοιμότητα τις καταστάσεις καθημερινών συναλλαγών, όταν αυτές παρουσιάζουν κάποιο πρόβλημα ή παίρνουν μια αναπάντεχη τροπή.
• Ακόμη, ο υποψήφιος σε αυτό το επίπεδο πρέπει να γνωρίζει και να είναι σε θέση να συμπεριφέρεται κατάλληλα, σύμφωνα με τις κοινωνικές συνήθειες, γλωσσικές και μη γλωσσικές (γλωσσικές μορφές ευγενείας, βαθμός επισημότητας ή οικειότητας, χειρονομίες, φυσική απόσταση και φυσική επαφή κτλ.).
• Πρέπει να είναι εξοικειωμένος με βασικά χαρακτηριστικά του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού (συνθήκες διαβίωσης, κοινωνική ζωή, βασικές αξίες κτλ.), να έχει επίγνωση των πολιτιστικών διαφορών και των σχετικών συνηθειών και εθίμων, καθώς και των παρεξηγήσεων που είναι δυνατό να δημιουργηθούν από αυτές τις διαφορές.
• Φυσικά πρέπει να έχει επίγνωση των κυριοτέρων κοινωνικοπολιτισμικών διαφορών που υπάρχουν ανάμεσα στη δική του κοινωνία και νοοτροπία και αυτήν των φυσικών ομιλητών της ελληνικής γλώσσας.

Ειδικοί Εκπαιδευτικοί Στόχοι

• Κατανόηση προφορικού λόγου
• Κατανόηση γραπτού λόγου
• Παραγωγή γραπτού λόγου
• Παραγωγή προφορικού λόγου

Καταστάσεις Επικοινωνίας

• Προσωπική ζωή μέσα και έξω από το σπίτι
• Αναγνώριση ταυτότητας
• Κατοικία, διαμονή
• Ελεύθερος χρόνος, διασκέδαση
• Κοινωνικές σχέσεις
• Υγεία, κατάσταση του οργανισμού

• Καθημερινή ζωή
• Δραστηριότητες έξω από το σπίτι

Αγορά, Διατροφή, Σχολείο/Εκπαίδευση, Επαγγελματικός χώρος, Δημόσιες υπηρεσίες, Μετακίνηση/ταξίδια

Λεξιλόγιο

• Το λεξιλόγιο που πρέπει να κατέχει ο υποψήφιος αυτού του επιπέδου, εκτός αυτών που κατέχει από τα προηγούμενα επίπεδα (Α1, Α2, Β1), περιλαμβάνει λέξεις, ιδιωτισμούς και καθημερινές εκφράσεις της καθομιλουμένης με κάποια λόγια στοιχεία. απαραίτητα για να ανταποκριθεί στις ανάγκες κατανόησης και παραγωγής λόγου, όπως προκύπτει από τις γλωσσικές λειτουργίες και τις καταστάσεις επικοινωνίας που έχουν περιγραφτεί σ’αυτό το επίπεδο.
• Γενικά, η ακρίβεια της χρήσης του λεξιλογίου πρέπει να είναι υψηλή, ίσως με εσφαλμένη επιλογή λέξεων μερικές φορές, χωρίς αυτό όμως να εμποδίζει την επικοινωνία του με τους συνομιλητές του και την ικανοποίηση των αναγκών του.

Φωνητική

• Ο υποψήφιος πρέπει να έχει εντοπίσει τους φθόγγους της νεοελληνικής που διαφέρουν από τη μητρική του γλώσσα και να προσπαθεί να τα αποδίδει σωστά, για παράδειγμα ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στην προφορά των ουρανικών της ελληνικής (κ, γκ, χ, γ), των ρινικών (μ, ν) και του υγρού (λ) όταν ακολουθούν οι φθόγγοι / e / και / i/.
• Ακόμη πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στα εξής:
• συμφωνικά συμπλέγματα: σχ / σκ       π.χ.     σκάρα/σχάρα
• ρινικά συμπλέγματα ως προς την προφορά: π.χ. αμπέλι, αγκαλιά    αλλά    σύμπτωμα, μέντα, τσιμέντο
• παράλληλους φωνητικούς τύπους π.χ.   ζημιά-ζημία, θείος-θειος, γενεά-γενιά κτλ.
• σημασιολογικά ζεύγη π.χ.       δουλειά/δουλεία

Κοινωνιοπολιτισμική Ικανότητα

• Ο υποψήφιος αυτού του επιπέδου πρέπει να είναι ήδη γνώστης των ιδιαιτεροτήτων της ελληνικής κοινωνίας συγκρινόμενης με την κοινωνία της ιδιαίτερης πατρίδας του, όπως αυτές αναλύονται στα προηγούμενα επίπεδα. Αυτή η γνώση του δίνει τη δυνατότητα να εκφράζεται με αυτοπεποίθηση και κατάλληλα σε κάθε περίσταση, διατηρώντας σχέσεις με τους φυσικούς ομιλητές της ελληνικής.
• Ακόμη, πρέπει να είναι γνώστης των διαφορών της γλώσσας που χρησιμοποιούν οι φυσικοί ομιλητές ανάλογα με την περίσταση, τις σχέσεις που υπάρχουν μεταξύ των ομιλητών, ξεκινώντας από την οικειότητα και φτάνοντας μέχρι την επισημότητα.

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας – Πιστοποίηση Ελληνομάθειας.

Γ1 – Πολύ Καλή Γνώση

Γενικοί Εκπαιδευτικοί Στόχοι

• Ο υποψήφιος πρέπει να έχει την ικανότητα να κατανοεί και να χρησιμοποιεί την ελληνική γλώσσα σε τέτοιο βαθμό, ώστε να μπορεί να ανταποκρίνεται γλωσσικά σε καταστάσεις στις οποίες είναι πολύ πιθανόν να εμπλακεί, είτε ως επισκέπτης είτε ως προσωρινός κάτοικος στην Ελλάδα, στην Κύπρο ή σε περιοχές όπου χρησιμοποιείται η ελληνική γλώσσα ως μέσο επικοινωνίας (ελληνικές κοινότητες σε άλλες χώρες) ή ακόμη αν συναντά στη δική του χώρα επισκέπτες ή προσωρινούς αλλά και μόνιμους κατοίκους που χρησιμοποιούν την ελληνική γλώσσα.
• Οι καταστάσεις στις οποίες μπορεί να εμπλακεί, εκτός από τις πρακτικές συναλλαγές της καθημερινής ζωής, είναι αυτές που προκύπτουν από την προσωπική, άμεση επικοινωνία με σκοπό τη δημιουργία και τη διατήρηση κοινωνικών επαφών ή την άμεση ή έμμεση επικοινωνία στη διεκπεραίωση υποθέσεων σε σχέση με ποικίλους τομείς της δημόσιας ζωής (επιχειρήσεις, εκπαίδευση, πρόνοια κτλ.).
• Ειδικότερα, ο υποψήφιος πρέπει να έχει την ικανότητα να καταλαβαίνει ευρύ φάσμα κειμένων προφορικού ή γραπτού λόγου, τα οποία είναι μακροσκελή και απαιτητικά και να αναγνωρίζει έμμεσες πληροφορίες που περιέχονται σ’ αυτά.
• Πρέπει να είναι σε θέση να συνοψίζει πληροφορίες από διάφορες προφορικές ή γραπτές πηγές, να ανασυγκροτεί και να παρουσιάζει με συνοχή επιχειρήματα και αναφορές.
• Επίσης, πρέπει να έχει την ικανότητα να εκφράζεται αυθόρμητα, χωρίς να χρειάζεται χρόνο για αναζήτηση των σωστών εκφράσεων και με το βαθμό τυπικότητας ή εγκαρδιότητας που είναι κατάλληλος για την κάθε περίσταση.
• Γενικά, πρέπει να μπορεί να χρησιμοποιεί τη γλώσσα ευέλικτα και αποτελεσματικά για κοινωνικούς, ακαδημαϊκούς και επαγγελματικούς σκοπούς. Πρέπει να μπορεί να εκφράζεται πάνω σε σύνθετα θέματα με σαφήνεια, δομή, λεπτομέρεια, χρησιμοποιώντας με αυτοπεποίθηση συνδετικούς και συνεκτικούς γλωσσικούς μηχανισμούς.

Ειδικοί Εκπαιδευτικοί Στόχοι

• Κατανόηση προφορικού λόγου
• Κατανόηση γραπτού λόγου
• Παραγωγή γραπτού λόγου
• Παραγωγή προφορικού λόγου

Καταστάσεις Επικοινωνίας

• Σ΄ αυτό το επίπεδο ο υποψήφιος πρέπει να έχει την ικανότητα να ανταποκρίνεται σε όλες τις καταστάσεις επικοινωνίας οι οποίες έχουν περιγραφεί στα προηγούμενα επίπεδα και επιπλέον να είναι σε θέση να τις χειρίζεται, όταν αυτές παρουσιάζουν ένα πρόβλημα ή παίρνουν μια αναπάντεχη τροπή.
• Επίσης, ο υποψήφιος πρέπει να είναι σε θέση να ανταποκρίνεται σε απρόβλεπτες καταστάσεις, με τις οποίες δεν έχει προηγούμενη εξοικείωση και οι οποίες προκύπτουν αναπάντεχα.
• Συγκεκριμένα, ο υποψήφιος πρέπει να είναι σε θέση να συμπεριφέρεται σύμφωνα με τις κοινωνικές συνήθειες του τόπου που διαμένει και να ασκεί ανάλογη κοινωνική συμπεριφορά.
• Ο υποψήφιος ως οικοδεσπότης ή ως προσκεκλημένος πρέπει να είναι σε θέση να δέχεται τους καλεσμένους του ή να πηγαίνει στο χώρο που είναι προσκεκλημένος και να φέρεται σύμφωνα με τους κοινωνικούς κανόνες (να ανταλλάσσει φιλοφρονήσεις, να δέχεται ή να προσφέρει δώρα κτλ.) και να εμπλέκεται σε συζητήσεις εκφράζοντας τις απόψεις του πάνω σε προσωπικά ή κοινωνικά θέματα ή γύρω από θεματικές περιοχές, όπως συνθήκες διαβίωσης, απασχόληση, πολιτική επικαιρότητα, οικονομία, πολιτιστικά δρώμενα κ.ά.
• Η γνώση των κοινωνικών συνηθειών, γλωσσικών και μη γλωσσικών, και των βασικών χαρακτηριστικών του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού, που πρέπει να έχει αποκτήσει ο υποψήφιος, του δίνουν τη δυνατότητα να κινείται άνετα μέσα στο νέο του κοινωνικό περίγυρο και να συμπεριφέρεται ανάλογα με το βαθμό επισημότητας ή οικειότητας της κάθε κοινωνικής συναναστροφής.

Λεξιλόγιο

• Το λεξιλόγιο που πρέπει να κατέχει και να χειρίζεται με ευχέρεια ο υποψήφιος περιλαμβάνει λέξεις, φράσεις και εκφράσεις που είναι ανάλογες προς τις καταστάσεις επικοινωνίας και τη γλωσσική ικανότητα που πρέπει να επιδείξει ο υποψήφιος.
• Ακόμη, πρέπει να έχει καλή γνώση ιδιωματικών εκφράσεων και στοιχείων της καθομιλουμένης, όπως: κατά τύχη, κατά τη γνώμη μου, κατά λάθος, κατά βάθος, κατά πάνω, κατά κάτω, τα υπέρ και τα κατά, κατά γράμμα, καταρχή(ν), μετά τιμής, μετά χαράς, μετά βίας, αντ’ αυτού, άλλ’ αντ’ άλλων, παρά τρίχα, παρα λίγο, παρά τη θέλησή του, παρ’ όλ’ αυτά, προς τιμήν, προς Θεού, ως προς αυτό, από δήμαρχος κλητήρας κτλ.

Φωνητική

• Ο υποψήφιος αυτού του επιπέδου πρέπει να προσπαθεί να πλησιάσει την προφορά των φυσικών ομιλητών και σε αυτό θα τον βοηθήσει αν προσέξει κάποιες ποικιλίες στην προφορά και ιδιαίτερα σε φαινόμενα όπως αφομοιώσεις και αποβολές, που συμβαίνουν κυρίως στα όρια λέξεων σε συνεχή λόγο.
• Λόγου χάρη, πρέπει να έχει εξοικειωθεί με την ποικιλία που παρατηρείται σε κάποιους φθόγγους της ελληνικής, όπως τα μπ, ντ, γκ / γγ που προφέρονται στην αρχή της λέξης χωρίς προερρινοποίηση, ενώ όταν βρίσκονται στο μέσον της λέξης άλλοτε προφέρονται με προερρινοποίηση και άλλοτε όχι π.χ. μπαίνω, έμπορος, ενώ σε ορισμένες λέξεις προφέρονται πάντα χωρίς προερρινοποίηση π.χ. μπαμπάς, μπέμπης. Ακόμη πρέπει να έχει προσέξει την αφομοίωση του  –σ- σε  –ζ- όταν ακολουθεί ηχηρό σύμφωνο.
• Η γνώση αυτών των κανόνων και άλλων αλλά και η εφαρμογή τους θα έχει ως αποτέλεσμα μια ομιλία με προφορά πολύ κοντά στην προφορά του φυσικού ομιλητή.

Κοινωνιοπολιτισμική Ικανότητα

• Η εγρήγορση ως προς τις κοινωνιοπολιτισμικές διαφορές μεταξύ της ελληνικής κοινωνίας και της κοινωνίας της ιδιαίτερης πατρίδας του υποψηφίου, όπως τονίστηκε και στα προηγούμενα επίπεδα, είναι απαραίτητη για την επιτυχή επικοινωνία του υποψηφίου με φυσικούς ομιλητές της ελληνικής γλώσσας. Οι διαφορές αυτές έχουν σχέση με την καθημερινή ζωή (ώρες γευμάτων, διακοπές, ώρες εργασίας κτλ.), συνθήκες διαβίωσης, διαπροσωπικές σχέσεις (ταξική δομή της κοινωνίας, τυπικότητα/οικειότητα στις επαγγελματικές σχέσεις και στις επίσημες επαφές), κύριες πολιτικές ομάδες, βασικές αξίες και στάσεις (παράδοση, εθνική ταυτότητα, θρησκεία κτλ.).
• Ακόμη, ο υποψήφιος πρέπει να είναι ενήμερος για το βιοτικό επίπεδο, το κόστος ζωής, τις διαφορές μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών, ώστε να μπορεί να έχει μια σφαιρική εικόνα της χώρας.

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας – Πιστοποίηση Ελληνομάθειας

Γ2 – Άριστη Γνώση

Γενικοί Εκπαιδευτικοί Στόχοι

• Ο υποψήφιος στο επίπεδο αυτό πρέπει να είναι σε θέση να ανταποκρίνεται στις επικοινωνιακές ανάγκες οποιασδήποτε περίστασης, είτε πρόκειται για ακρόαση όπου υπάρχουν παρεμβολές, παραποιήσεις, θόρυβοι του περιβάλλοντος ακόμα και ιδιάζουσα προφορά των (συν)ομιλητών, είτε πρόκειται για κατανόηση κακής εκτύπωσης ή δύσκολου γραφικού χαρακτήρα.
• Συνεπώς, αναμένεται να μπορεί να κατανοεί με ευκολία σχεδόν όλα όσα ακούει ή διαβάζει, συμπεριλαμβανομένων στοιχείων της καθομιλουμένης, αστείων και πολιτισμικών αναφορών.
• Πρέπει επίσης να είναι σε θέση να χειρίζεται όλες τις πηγές πληροφοριών, προφορικές ή γραπτές, με άνεση και αξιοπιστία, έτσι ώστε να κάνει περιλήψεις ανασυνθέτοντας επιχειρήματα και περιγραφές, δημιουργώντας έτσι συνεκτικές παρουσιάσεις, να χειρίζεται αποτελεσματικά οποιοδήποτε θέμα στο γραπτό και στον προφορικό λόγο με αυθόρμητη έκφραση και μεγάλη άνεση και ακρίβεια, διαχωρίζοντας λεπτές σημασιολογικές αποχρώσεις ακόμα και σε ιδιαίτερα σύνθετες περιστάσεις.

Ειδικοί Εκπαιδευτικοί Στόχοι

• Κατανόηση προφορικού λόγου
• Κατανόηση γραπτού λόγου
• Παραγωγή γραπτού λόγου
• Παραγωγή προφορικού λόγου

Καταστάσεις Επικοινωνίας

• Ο υποψήφιος αυτού του επιπέδου πρέπει να είναι σε θέση να ανταποκρίνεται και να χειρίζεται επιτυχώς όλες τις καταστάσεις επικοινωνίας που περιγράφονται στα προηγούμενα επίπεδα γνώσης της ελληνικής, αλλά και κάθε απρόβλεπτη επικοινωνιακή κατάσταση με την οποία δεν έχει καμιά εξοικείωση.
• Επομένως, οι καταστάσεις επικοινωνίας στις οποίες μπορεί να εμπλακεί ο ομιλητής είναι απεριόριστες και δύσκολα μπορούν να προσδιοριστούν, εφόσον ο καθένας έχει διαφορετικά ενδιαφέροντα, ασχολίες και επικοινωνιακές ανάγκες.
• Γενικά, οι καταστάσεις επικοινωνίας (όπως έχει διαφανεί και στα προηγούμενα επίπεδα) μπορούν να χωριστούν σε τέσσερα πεδία δράσης: το προσωπικό, το δημόσιο, το επαγγελματικό και το εκπαιδευτικό. Αλλά και πάλι δεν μπορούν να οριστούν απόλυτα πέρα από την περιγραφή που δόθηκε στα προηγούμενα επίπεδα, εφόσον στις περισσότερες περιπτώσεις το ένα πεδίο δράσης επικαλύπτει κάποιο άλλο. Από την άλλη, το προσωπικό πεδίο εξατομικεύει ενέργειες από τα άλλα πεδία.
• Έτσι, λοιπόν, ορίζοντας την ικανότητα του ομιλητή ως προς την κατανόηση και την παραγωγή του προφορικού και του γραπτού λόγου, το είδος του λόγου και των κειμένων με τα οποία θα έρθει σε επαφή ως ακροατής, ομιλητής ή αναγνώστης, διαφαίνονται έμμεσα οι καταστάσεις επικοινωνίας στις οποίες μπορεί να εμπλακεί εκπληρώνοντας τις επικοινωνιακές του ανάγκες.

Προφορικός λόγος

• Κατανόηση προφορικού λόγου
• Είδη προφορικών κειμένων

Τα προφορικά κείμενα με τα οποία έρχεται σε επαφή ο υποψήφιος και πρέπει να μπορεί να κατανοεί είναι:

• διαπροσωπικοί διάλογοι και συνομιλίες
• ζωηρή συνομιλία και αντιπαράθεση μεταξύ φυσικών ομιλητών ακόμη και πάνω σε αφηρημένα, σύνθετα και συχνά όχι οικεία θέματα
• τηλεφωνικές συνδιαλέξεις
• οδηγίες
• δημόσιες συζητήσεις/αντιπαραθέσεις
• δημόσιες ανακοινώσεις
• διαλέξεις
• παρουσιάσεις βιβλίων
• κηρύγματα
• δελτία ειδήσεων
• περιγραφή και σχολιασμός αθλητικών γεγονότων
• επαγγελματικές συνεντεύξεις
• θεατρικά/κινηματογραφικά έργα
• τραγούδια
• Παραγωγή προφορικού λόγου

Ο υποψήφιος πρέπει να μπορεί να χρησιμοποιεί τη γλώσσα με ευελιξία και αποτελεσματικότητα για κοινωνικούς και επαγγελματικούς σκοπούς.

Αναλυτικότερα, ο προφορικός λόγος του υποψήφιου πρέπει να έχει τα εξής χαρακτηριστικά:

• Οργάνωση
• Ύφος (προσωπικό, οικείο, ανεπίσημο, επίσημο ) παγιωμένο (π.χ. Άρχεται η συνεδρίαση! )
• Χαρακτηριστικά

Ο λόγος του ομιλητή αυτού του επιπέδου πρέπει να χαρακτηρίζεται από ένα ευρύ λεξιλογικό φάσμα, ευχέρεια, ακρίβεια, συνοχή, υψηλό βαθμό γραμματικού ελέγχου (τα τυχόν λάθη του δεν προκαλούν παρανόηση).

• Δυνατότητες έκφρασης

Ο υποψήφιος πρέπει να είναι σε θέση:

• να απαντά σε ερωτήσεις με ευχέρεια ακόμη και σχετικές με αφηρημένα θέματα που δεν του είναι οικεία
• να εκφέρει λόγο σαφή, ρέοντα, καλά δομημένο, ώστε να γίνεται απόλυτα κατανοητός
• να μεταδίδει λεπτές σημασιολογικές αποχρώσεις με ακρίβεια, χρησιμοποιώντας με επιτυχία ένα ευρύ φάσμαλεξιλογίου και γραμματικών δομών
• να εκφράζει τις απόψεις του και να τις υποστηρίζει με τα κατάλληλα επιχειρήματα
• να αντιδρά σε αντεπιχειρήματα
• να περιγράφει τις εμπειρίες του
• να δίνει λεπτομερή περιγραφή μιας διαδικασίας που πρέπει να ακολουθηθεί
• να επεμβαίνει κατάλληλα σε μια συζήτηση τρίτων
• να δίνει σύνθετες πληροφορίες και συμβουλές στον επαγγελματικό του χώρο
• να παρακάμπτει τις τυχόν αδυναμίες του αναδιαρθρώνοντας τον λόγο του και ξεπερνώντας κάποια δυσκολία, χωρίς αυτό να επηρεάζει την αποτελεσματικότητα της επικοινωνίας
• να χρησιμοποιεί ιδιωτισμούς και ιδιωματικές εκφράσεις
• να χρησιμοποιεί στρατηγικές για να προκαλέσει ή να κρατήσει το ενδιαφέρον του ακροατηρίου (π.χ. χρωματισμός φωνής, κατάλληλο λεξιλόγιο κτλ.).
• Συνομιλία

Ο υποψήφιος πρέπει να μπορεί να συνομιλεί με άνεση, χρησιμοποιώντας το κατάλληλο λεξιλόγιο και ύφος, χωρίς να εμποδίζεται από κανενός είδους γλωσσικούς περιορισμούς, όχι μόνο για θέματα της κοινωνικής ή της προσωπικής του ζωής, αλλά και για πιο αφηρημένους και εξειδικευμένους τομείς.

• Ανεπίσημη συζήτηση

Ο υποψήφιος πρέπει να μπορεί να παρακολουθεί και να παίρνει μέρος σε ομαδικές συζητήσεις πάνω σε θέματα που δεν του είναι οικεία και να συμβάλλει σε συναλλαγές τρίτων.

• Συνδιαλλαγή για απόκτηση υπηρεσιών

Ο υποψήφιος πρέπει να είναι σε θέση να αντεπεξέρχεται γλωσσικά, όχι μόνο στις συνηθισμένες πτυχές της καθημερινής ζωής, αλλά και να διαπραγματεύεται τη λύση ενός προβλήματος που προκύπτει (σε περίπτωση ενός τροχαίου ατυχήματος), να χρησιμοποιεί πειστική γλώσσα για να καθορίζει τις απαιτήσεις και να δηλώνει σαφώς τα όρια των παραχωρήσεων που είναι διατεθειμένος να κάνει.

Ακόμη, πρέπει να μπορεί να εκφράζει τα παράπονά του και να απαιτεί την ικανοποίησή του σε περιπτώσεις αθέτησης των υποχρεώσεων των άλλων απέναντί του.

• Ανταλλαγή πληροφοριών
• Επίσημη συζήτηση
• Συνεργασία με προσανατολισμό σε στόχο
• Συνεντεύξεις
• Στρατηγικές προφορικής συναλλαγής
• Δραστηριότητες και στρατηγικές διαμεσολάβησης

Γραπτός λόγος

• Κατανόηση γραπτού λόγου

Ο υποψήφιος αυτού του επιπέδου διαβάζει ένα κείμενο για να κατανοήσει:

• το θέμα γενικά
• την κεντρική ιδέα
• συγκεκριμένες πληροφορίες
• όλες τις λεπτομέρειες.
• Στόχοι κατανόησης

Συγκεκριμένα, ο υποψήφιος διαβάζει ένα κείμενο για:

• γενικό προσανατολισμό
• να καταλαβαίνει το θέμα το οποίο αναπτύσσεται ακόμη και αν δεν είναι μέσα στα ενδιαφέροντά του. Μπορεί να εντοπίζει τα σημεία που τον βοηθούν να αποκτήσει μια σφαιρική γνώση του θέματος. Καταλαβαίνει το περιεχόμενο ειδήσεων, άρθρων και αναφορών πάνω σε ένα ευρύ φάσμα επαγγελματικών θεμάτων.
• πληροφορίες
• να κατανοεί λεπτομερή, σύνθετα και εκτενή κείμενα που πιθανόν να συναντήσει στην επαγγελματική ή ακαδημαϊκή του ζωή, να εντοπίζει λεπτά σημεία που τον βοηθούν να καταλάβει στάσεις και απόψεις του συγγραφέα του κειμένου, που δηλώνονται ή και υπονοούνται.
• οδηγίες που θα ακολουθήσει

Ο υποψήφιος πρέπει να μπορεί να κατανοεί, εφόσον μπορεί να ξαναδιαβάσει τα δύσκολα σημεία, αν χρειαστεί, λεπτομερείς και σύνθετες οδηγίες σχετικά με τη χρήση ενός μηχανήματος, ή μιας διαδικασίας που θα πρέπει να ακολουθήσει. Οι οδηγίες μπορεί να είναι σχετικές ή και όχι με την ειδικότητά του.

• εξαγωγή συμπερασμάτων

Ο υποψήφιος πρέπει να μπορεί μέσα σε ένα κείμενο να εντοπίζει λεκτικές και γραμματικές ενδείξεις για να συμπεράνει τη στάση, τις διαθέσεις και τις προθέσεις του συγγραφέα του κειμένου και ο ίδιος να κάνει προβλέψεις για το τι θα ακολουθήσει.

• ψυχαγωγία

Ο υποψήφιος πρέπει να είναι σε θέση να διαβάζει οποιοδήποτε λογοτεχνικό κείμενο παρακολουθώντας την πλοκή του, κριτικές θεατρικών ή και κινηματογραφικών έργων, παρουσιάσεις βιβλίων.

Ακόμη ο υποψήφιος πρέπει να είναι σε θέση να αντιλαμβάνεται:

• τον σκοπό της σύνταξης ενός κειμένου
• τον αποδέκτη του κειμένου
• την οπτική γωνία του συγγραφέα μέσα από τον τίτλο
• το κεντρικό θέμα της κάθε παραγράφου
• την έκφραση απόψεων μέσα από τη χρήση επιθέτων, ρημάτων, φράσεων, σημείων στίξης
• το ουσιώδες από το επουσιώδες
• το μήνυμα που στέλνει το κείμενο
• Οπτικο-ακουστική κατανόηση

Ο υποψήφιος πρέπει να μπορεί με μεγάλη άνεση να παρακολουθεί ένα κείμενο που διαβάζεται ή να παρακολουθεί ταινίες που προβάλλονται με υπότιτλους, εφόσον η ταχύτητά τους το επιτρέπει.

• Είδη γραπτών κειμένων

Τα γραπτά κείμενα με τα οποία μπορεί να έρθει σε επαφή ο υποψήφιος είναι:

• κείμενα στις συσκευασίες προϊόντων
• ενημερωτικά φυλλάδια
• διαφημιστικό υλικό
• εγχειρίδια οδηγιών
• δημόσιες ανακοινώσεις
• έντυπα ερωτηματολόγια
• προσωπικές και επαγγελματικές επιστολές
• σημειώματα, μηνύματα
• βάσεις δεδομένων
• βιβλία
• λεξικά
• εφημερίδες
• χρονογραφήματα
• περιοδικά (ποικίλης ύλης και επιστημονικά)
• λευκώματα, τουριστικοί οδηγοί, οδηγοί αρχαιολογικών χώρων
• λογοτεχνικά κείμενα
• κριτικές λογοτεχνικών, θεατρικών, κινηματογραφικών έργων
• παρουσιάσεις βιβλίων
• σχόλια
• αναφορές, εκθέσεις, υπομνήματα
• έγγραφα, συμβόλαια
• σταυρόλεξα, κόμικς
• Παραγωγή γραπτού λόγου

Ο υποψήφιος αυτού του επιπέδου υιοθετώντας το κατάλληλο και αποτελεσματικό για κάθε περίσταση ύφος πρέπει να είναι σε θέση:

• να συμπληρώνει έντυπα
• να απαντά σε ερωτηματολόγια
• να συντάσσει βιογραφικό
• να αλληλογραφεί σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο
• να περιγράφει εμπειρίες και γεγονότα (γραπτή κατάθεση)
• να κρατά σημειώσεις από διαλέξεις, σεμινάρια, παραδόσεις πανεπιστημιακού επιπέδου
• να κάνει παραπομπές σε υπάρχον κείμενο
• να μετασχηματίζει ένα κείμενο
• να κάνει περιλήψεις από μακροσκελή κείμενα
• να κάνει περιλήψεις πληροφοριών από διάφορες πηγές, ανασυνθέτοντας τα δεδομένα και παρουσιάζοντας ένα καλά δομημένο κείμενο
• να κάνει το διάγραμμα της δομής ενός κειμένου
• να χωρίζει ένα κείμενο σε νοηματικές ενότητες
• να βρίσκει το νοηματικό κέντρο κάθε παραγράφου ενός κειμένου και να δίνει τίτλο σε κάθε παράγραφο
• να συγγράφει άρθρα για εφημερίδες και περιοδικά
• να συγγράφει αναφορές και υπομνήματα
• να κάνει τεκμηριωμένα σχόλια
• να κάνει παρουσιάσεις βιβλίων (συγγραφέας, περιεχόμενο, δομή, σχόλια, εκτίμηση κειμένου)
• να κάνει τεκμηριωμένη κριτική
• Γραπτή συναλλαγή

Ο υποψήφιος πρέπει να μπορεί να επιτελεί επιτυχώς τις επικοινωνιακές του ανάγκες ως παραλήπτης και αποστολέας γραπτών κειμένων σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο:

• ανταλλάσσοντας σημειώματα (που ζητούν πληροφορίες ή εξηγούν τυχόν προβλήματα) και υπενθυμίσεις
• αλληλογραφώντας
• στέλνοντας μηνύματα μέσω τηλεομοιοτύπου (fax) ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, μηνύματα σε κινητό τηλέφωνο
• συμμετέχοντας σε συσκέψεις εξ αποστάσεως.
• Στρατηγικές παραγωγής προφορικού και γραπτού λόγου

Ο υποψήφιος πρέπει να έχει την ικανότητα να καταφεύγει σε κάποιες στρατηγικές στον προφορικό και γραπτό λόγο, ώστε να παράγει λόγο ακριβή και καλά δομημένο. Πιο συγκεκριμένα πρέπει:

• να εκμεταλλεύεται όλες τις γλωσσικές του δυνατότητες
• να γνωρίζει και να υπολογίζει τον ακροατή ή τον αναγνώστη
• να παρακολουθεί τις εκφράσεις του προσώπου, τις χειρονομίες του συνομιλητή του και να διαμορφώνει ανάλογα τον λόγο του
• να τροποποιεί και να προσαρμόζει το μήνυμά του ανάλογα με αυτό που μπορεί να εκφράσει και όχι με αυτό που θα ήθελε
• να παραφράζει, όταν αντιλαμβάνεται ότι δεν είναι σίγουρος
• να επανέρχεται και να αναδομεί κάποια δύσκολα σημεία που καταλαβαίνει ότι δεν αποδόθηκαν με ακρίβεια
• να παρακάμπτει τις αδυναμίες του με τρόπο που δε γίνεται εύκολα αντιληπτός
• να χρησιμοποιεί γλωσσικό υλικό για το οποίο είναι σχεδόν σίγουρος
• στην παραγωγή γραπτού λόγου να χρησιμοποιεί πρόχειρες σημειώσεις για την καλύτερη διαμόρφωση των σκέψεών του, αν υπάρχει η δυνατότητα
• σε περίπτωση λάθους να μη διστάζει να το διορθώσει, όπως θα έκανε και ένας φυσικός ομιλητής.

Λεξιλόγιο

• Το επίπεδο της γλωσσικής επίδοσης του υποψήφιου αυτού του επιπέδου χαρακτηρίζεται ως ιδιαίτερα υψηλό. Τα λάθη τα οποία πιθανόν κάνει δε δημιουργούν κανένα πρόβλημα στην επιτυχή επικοινωνία.
• Ο υποψήφιος πρέπει να μπορεί να εκμεταλλεύεται τη σχεδόν τέλεια γνώση ενός πολύ ευρέος φάσματος λεξιλογίου, για να διατυπώνει τις σκέψεις του με ακρίβεια, να δίνει έμφαση (με τη χρήση επιθέτων, επιρρημάτων), να αποφεύγει την αμφισημία και να μπορεί να χρησιμοποιεί σωστά τις συναισθηματικές, μεταφορικές και παιγνιώδεις χρήσεις των λέξεων.
• Ακόμη, πρέπει να μπορεί να διακρίνει μεταξύ λόγιων και δημοτικών τύπων, να τους χρησιμοποιεί ανάλογα με το επίπεδο ύφους και να ερμηνεύει τη λειτουργία τους. Συγκεκριμένα:

1. Λεξιλογικά ζεύγη λαϊκής-λόγιας μορφής
2. Δάνεια, δανεισμός
3. Ειδικά λεξιλόγια, επαγγελματικά, επιστημονικά
4. Ουσιαστικά από άλλα μέρη του λόγου (ουσιαστικοποίηση)
5. Ιδιωτισμοί, παροιμίες

Φωνητική-Φωνολογία-Γραφή

• Ο υποψήφιος αυτού του επιπέδου πρέπει να έχει πλήρη γνώση του φωνολογικού συστήματος της ελληνικής. Ενδεικτικά αναφέρονται κάποια σημεία τα οποία πρέπει να κατέχει ο υποψήφιος, όπως:

α) τροπές φθόγγων

β) επιτονισμός/σχήματα επιτονισμού

γ) τονισμός

δ) σύστημα τονισμού

ε) ορθογραφία

στ) μεταγραφή ξένων ονομάτων

Κοινωνιογλωσσικά Στοιχεία

• Η γνώση και η κατανόηση της σχέσης (ομοιότητες και διακριτικές διαφορές) ανάμεσα στην κοινωνία της ιδιαίτερης πατρίδας του υποψηφίου και της ελληνικής κοινωνίας, αναπτύσσει μια διαπολιτισμική επίγνωση.
• Αυτή επιτρέπει στον υποψήφιο να αποκτήσει κοινωνικές δεξιότητες και να συμπεριφέρεται σύμφωνα με τις κοινωνικές συμβάσεις της ελληνικής κοινωνίας, διεκπεραιώνοντας αποτελεσματικά τις δραστηριότητες ρουτίνας που απαιτούνται στην καθημερινή ζωή, αλλά και στην εκτέλεση των καθηκόντων του στην επαγγελματική του απασχόληση.
• Συγκεκριμένα ο υποψήφιος αυτού του επιπέδου πρέπει να είναι βαθύς γνώστης των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της ελληνικής κοινωνίας που έχουν σχέση με την καθημερινή ζωή (ώρες γευμάτων, εργασιακές πρακτικές και ωράρια, δημόσιες αργίες), συνθήκες ζωής, επίπεδο διαβίωσης, διαπροσωπικές σχέσεις (χειρονομίες, εκφράσεις προσώπου, στάσεις σώματος, σχέσεις εγγύτητας) και κοινωνικές συμβάσεις (γλωσσικές και μη γλωσσικές), όπως αυτά αναλύονται στα προηγούμενα επίπεδα γνώσης της ελληνικής. Ακόμη, πρέπει να είναι γνώστης των αξιών (ηθικές) και πεποιθήσεων (θρησκευτικές, πολιτικές ιδέες) που χαρακτηρίζουν την ελληνική κοινωνία.
• Ο υποψήφιος πρέπει να διαθέτει, ακόμη, πολύ καλή γνώση ιδιωτισμών και στοιχείων της καθομιλουμένης με επίγνωση των συνδηλωτικών επιπέδων της σημασίας. Πρέπει να μπορεί να αντιλαμβάνεται τις κοινωνιογλωσσικές και κοινωνιοπολιτισμικές συνέπειες της γλώσσας και να μπορεί να αντιδρά ανάλογα.
• Αναμένεται να γνωρίζει και να χρησιμοποιεί σωστά το κατάλληλο ύφος για κάθε περίσταση καθώς και τους δείκτες κοινωνικών σχέσεων για τη σωστή επιλογή χαιρετισμών και προσφωνήσεων στις κοινωνικές και επαγγελματικές του επαφές.
• Επίσης, ο υποψήφιος πρέπει να έχει επίγνωση της κατάστασης διγλωσσίας που χαρακτήριζε την ελληνική (καθαρεύουσα/δημοτική) και των επιπτώσεών της στη διαμόρφωση της νέας ελληνικής γλώσσας, ενώ μπορεί να διακρίνει άνετα το λόγιο επίπεδο ύφους και τις ιδιαίτερες λειτουργίες του.
• Τέλος, πρέπει να είναι εξοικειωμένος με την ιστορία της ελληνικής γλώσσας (διαχρονία) και με τη διαλεκτική και κοινωνιογλωσσική διαφοροποίηση (συγχρονία). Δηλαδή, πρέπει να είναι σε θέση να αναγνωρίζει ή/και να χρησιμοποιεί δείκτες από:

α) παλαιότερες φάσεις της ελληνικής

β) τις νεοελληνικές διαλέκτους – ιδιώματα και τις κοινωνιολέκτους

γ) τα διαφορετικά επίπεδα ύφους

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας – Πιστοποίηση Ελληνομάθειας.