Δ΄ Δημοτικού

Γλώσσα Δ΄ Δημοτικού

Τι θα μάθουμε σε αυτό το μάθημα;

Βασικός στόχος του μαθήματος Γλώσσα Δ΄ Δημοτικού είναι:

• να αναπτυχθεί η ικανότητα του μαθητή να διαβάζει με ευχέρεια και ακρίβεια και να κατανοεί κείμενα αυξανόμενης αναγνωστικής δυσκολίας.
• να χρησιμοποιεί την ικανότητα αυτή στα άλλα μαθήματα και στον κοινωνικό του χώρο.
• η ανάπτυξη της ικανότητας του παιδιού να επικοινωνεί γραπτά με ακρίβεια και αποτελεσματικότητα χρησιμοποιώντας το κατάλληλο ύφος και τη μορφή που ταιριάζει σε κάθε περίπτωση επικοινωνίας και σταδιακά να συνειδητοποιήσει τη δομή και τις λειτουργίες της γλώσσας σε επικοινωνιακό επίπεδο
• να εμπλουτίσει, να διευρύνει και να ενεργοποιήσει το ατομικό του λεξιλόγιο.

Με τι θα ασχοληθούμε σε αυτό το μάθημα;

Στο μάθημα Γλώσσα Δ΄ Δημοτικού θα ασχοληθούμε με τα ακόλουθα θέματα ανά ενότητα:

Ενότητα 1: Ένα ακόμη σκαλί

Σε αυτή την ενότητα:

• Θα διηγηθούμε γεγονότα που έχουμε ζήσει.
• Θα συμπληρώσουμε μια αίτηση μετεγγραφής.
• Θα μάθουμε να χρησιμοποιούμε τα ρήματα στον ενεστώτα, στον παρατατικό και στον εξακολουθητικό μέλλοντα της ενεργητικής φωνής.
• Θα μάθουμε να βρίσκουμε το υποκείμενο και το αντικείμενο σε μια πρόταση.
• Θα γνωρίσουμε πώς μάθαιναν τα παιδιά σε ένα αρχαίο σχολείο και πώς θα μαθαίνουν σε ένα σχολείο του μέλλοντος.

Είδη λόγου / Είδη κειμένων:

• Αναφορικός λόγος (βιωματική αναδιήγηση, περιγραφή κτιρίου)
• Λογοτεχνικά κείμενα (ποίημα, πεζά)
• Πληροφοριακό κείμενο
• Άρθρο εφημερίδας
• Χρηστικό κείμενο

Ενότητα 2: Ρώτα το νερό…τι τρέχει

Σε αυτή την ενότητα:

• Θα μάθουμε να περιγράφουμε ένα τοπίο.
• Θα μάθουμε πώς παίρνουμε μια συνέντευξη και να την καταγράφουμε.
• Θα μάθουμε επίσης:
  • Να ξεχωρίζουμε το κατηγορούμενο σε μια πρόταση.
  • Να κλίνουμε αρσενικά ουσιαστικά σε –ας.
  • Λέξεις και εκφράσεις που έχουν σχέση με το νερό.
• Θα γνωρίσουμε:
  • Παραδόσεις που έχουν σχέση με το νερό.
  • Επαγγέλματα που χάθηκαν και είχαν σχέση με το νερό.

Είδη λόγου / Είδη κειμένων:

• Αναφορικός λόγος (αφήγηση, περιγραφή επαγγέλματος)
• Λογοτεχνικά κείμενα (ποίημα, πεζά)
• Ηλεκτρονικό κείμενο
• Πληροφοριακά κείμενα
• Χρηστικά κείμενα
• Συνέντευξη

Ενότητα 3: Το σχολείο γιορτάζει την ελευθερία και τη δημοκρατία

Σε αυτή την ενότητα θα μάθουμε για:

• Τον αγώνα των Ελλήνων για την ελευθερία, το 1940.
• Τον αγώνα των Ελλήνων φοιτητών για τη δημοκρατία, το 1973.

Ενότητα 4:  Εμένα με νοιάζει…

Σε αυτή την ενότητα:

• Θα μάθουμε:
• Να χρησιμοποιούμε επιχειρήματα σε μια συζήτηση.
• Να γράφουμε επιστολές σε επίσημο και ανεπίσημο ύφος.
• Θα μάθουμε επίσης:
• Να ξεχωρίζουμε το οριστικό άρθρο από τους αδύνατους τύπους της προσωπικής αντωνυμίας.
• Να κλίνουμε τα προπαροξύτονα αρσενικά ουσιαστικά σε –ος.
• Να διακρίνουμε την απλή από τη σύνθετη πρόταση.
• Λέξεις σχετικές με το περιβάλλον.
• Θα γνωρίσουμε:
• Ένα οικολογικό σχολείο.
• Περιβαλλοντικά προβλήματα στην Ελλάδα και στον κόσμο.

Είδη λόγου / Είδη κειμένων:

• Αναφορικός λόγος (αφήγηση)
• Λογοτεχνικό κείμενο
• Ενημερωτικά κείμενα
• Ηλεκτρονικό κείμενο
• Άρθρο περιοδικού
• Ενημερωτικό φυλλάδιο

Ενότητα 5:  Ασφαλώς… κυκλοφορώ

Σε αυτή την ενότητα:

• Θα μάθουμε:
• Να δίνουμε οδηγίες με διαφορετικούς τρόπους.
• Να περιγράφουμε με λεπτομέρειες ένα περιστατικό.
• Θα μάθουμε επίσης:
• Με ποιες εγκλίσεις δίνουμε οδηγίες.
• Να κλίνουμε ουδέτερα ουσιαστικά σε –μα.
• Να φτιάχνουμε τις οικογένειες των λέξεων «δρόμος» και «τροχός».
• Θα γνωρίσουμε:
• Τα Πάρκα Κυκλοφοριακής Αγωγής.
• Τα σήματα της Τροχαίας.

Είδη λόγου / Είδη κειμένων:

• Κατευθυντικός λόγος (κανόνες, οδηγίες)
• Αναφορικός λόγος (περιγραφή ατυχήματος)
• Λογοτεχνικό κείμενο
• Ειδησεογραφικό άρθρο διαδικτύου
• Σήματα τροχαίας
• Φυλλάδιο οδικής κυκλοφορίας

Ενότητα 6: Ιστορίες παιδιών

Σε αυτή την ενότητα:

• Θα γράψουμε τη συνέχεια και το τέλος μιας ιστορίας με ήρωες παιδιά.
• Θα μάθουμε να βρίσκουμε τα στοιχεία ενός άρθρου και να γράφουμε ένα μικρό άρθρο.
• Θα μάθουμε επίσης:
• Τα αριθμητικά επίθετα.
• Πότε βάζουμε το τελικό (ν) σε λέξεις.
• Να διηγούμαστε ιστορίες χρησιμοποιώντας σωστά τους χρόνους των ρημάτων
• Θα γνωρίσουμε διαφορετικούς χαρακτήρες παιδιών.

Είδη λόγου / Είδη κειμένων:

• Αναφορικός λόγος (αφήγηση του ίδιου γεγονότος από διαφορετική οπτική γωνία, αφήγηση μιας περιπέτειας)
• Λογοτεχνικά κείμενα (πεζά, ποίημα)
• Ενημερωτικά κείμενα
• Άρθρα εφημερίδας

Ενότητα 7: Η ελιά

Σε αυτή την ενότητα:

• Θα μάθουμε:
• Να υποστηρίζουμε την άποψή μας με επιχειρήματα.
• Να γράφουμε ένα βιογραφικό σημείωμα.
• Να βρίσκουμε τις βασικές πληροφορίες που αναγράφονται σε μια ετικέτα.
• Θα μάθουμε επίσης:
• Πώς λειτουργεί η παράγραφος μέσα στο κείμενο.
• Τα πάθη των φωνηέντων.
• Να κλίνουμε θηλυκά ουσιαστικά.
• Να κλίνουμε τον αόριστο της παθητικής φωνής.
• Λέξεις και εκφράσεις που έχουν σχέση με την ελιά και το λάδι.
• Θα γνωρίσουμε:
• Μύθους που έχουν σχέση με την ελιά.
• Συνταγές με ελαιόλαδο.

Είδη λόγου / Είδη κειμένων:

• Κατευθυντικός λόγος (επιχειρηματολογικά κείμενα, συνταγές)
• Λογοτεχνικό κείμενο (ποίημα)
• Πραγματολογικά κείμενα
• Ενημερωτικό κείμενο (άρθρο διαδικτύου)

Eνότητα 8:  Χριστός γεννάται

Σε αυτή την ενότητα:

• Θα ταξιδέψουμε στη φάτνη της Βηθλεέμ τη νύχτα που γεννήθηκε ο Χριστός.
• Θα τραγουδήσουμε τα κάλαντα και άλλα χριστουγεννιάτικα τραγούδια.
• Θα διηγηθούμε χριστουγεννιάτικες και πρωτοχρονιάτικες ιστορίες.
• Θα ζωγραφίσουμε τις ευχές μας.

Ενότητα 9: Η παράσταση αρχίζει…

Σε αυτή την ενότητα:

• Θα μάθουμε:
• Να ξεχωρίζουμε ένα θεατρικό κείμενο από άλλα είδη κειμένων.
• Να δίνουμε και να ακολουθούμε σωστά οδηγίες κατασκευής.
• Να φτιάχνουμε την αφίσα, το πρόγραμμα και τις προσκλήσεις μιας θεατρικής παράστασης.
• Θα μάθουμε επίσης:
• Να σχηματίζουμε και να χρησιμοποιούμε τον παρακείμενο και τον υπερσυντέλικο.
• Να χρησιμοποιούμε τα χρονικά επιρρήματα,
• Να μετατρέπουμε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο και το αντίστροφο.
• Λέξεις που έχουν σχέση με το θέατρο.
• Πώς θα κάνουμε ένα παραμύθι θεατρικό έργο.

Είδη λόγου / Είδη κειμένων:

• Κατευθυντικός λόγος (οδηγίες κατασκευής, επιχειρηματολογικά κείμενα, πρόσκληση)
• Αναφορικός λόγος (σύνθεση παραμυθιού)
• Λογοτεχνικά κείμενα (πεζά, θεατρικό κείμενο)
• Κείμενα εφημερίδων (στήλες «θεάματα»)
• Αστεία εικονογραφημένη ιστορία (κόμικ)
• Κείμενα ιστοσελίδων διαδικτύου
• Διαφημιστική  αφίσα
• Πρόσκληση θεατρικής παράστασης

Ενότητα 10: Λέξεις φτερουγίζουν πέρα, ταξιδεύουν στον αγέρα

Σε αυτή την ενότητα:

• Θα μάθουμε να περιγράφουμε γλωσσικά παιχνίδια.
• Θα μάθουμε επίσης:
• Να χρησιμοποιούμε τις αόριστες αντωνυμίες.
• Να φτιάχνουμε χρονικές προτάσεις χρησιμοποιώντας χρονικούς συνδέσμους.
• Πότε μια λέξη χρησιμοποιείται κυριολεκτικά και πότε μεταφορικά.
• Λέξεις και εκφράσεις που έχουν σχέση με τις λέξεις γλώσσακαι γράμματα.
• Θα γνωρίσουμε:
• Την ιστορία και τη σημασία της γλώσσας και της γραφής.
• Τη Νοηματική Γλώσσα.

Είδη λόγου / Είδη κειμένων:

• Αναφορικός λόγος (αφήγηση)
• Λογοτεχνικά κείμενα (ποίημα, αυτοβιογραφία)
• Ενημερωτικά κείμενα (άρθρο εφημερίδας, άρθρα διαδικτύου)
• Πραγματολογικά κείμενα (εγκυκλοπαιδικά, ιστορικά)

Ενότητα 11: Γελάσαμε με την ψυχή μας

Σε αυτή την ενότητα:

• Θα μάθουμε τα χαρακτηριστικά μιας αστείας εικονογραφημένης ιστορίας.
• Θα διαβάσουμε και θα γράψουμε αστείες ιστορίες.
• Θα μάθουμε επίσης:
• Πώς κλίνονται τα ουδέτερα ουσιαστικά σε –ος.
• Πώς κλίνονται στον Αόριστο τα ανώμαλα ρήματα.
• Να χρησιμοποιούμε σωστά τα επιφωνήματα.
• Να ξεχωρίζουμε τα διαφορετικά είδη ομοιοκαταληξίας.
• Θα γνωρίσουμε ήρωες από εικονογραφημένες ιστορίες για παιδιά.

Είδη λόγου / Είδη κειμένων:

• Αναφορικός λόγος (περιγραφή ζώου)
• Λογοτεχνικά κείμενα
• Αστείες εικονογραφημένες ιστορίες (κόμικς)

Ενότητα 12: Χαίρε, ω χαίρε, Ελευθεριά!

Σε αυτή την ενότητα:

• Θα θαυμάσουμε τον ηρωισμό των αγωνιστών της ελληνικής επανάστασης του 1821 μέσα από δημοτικά τραγούδια, απομνημονεύματα ηρώων και άλλα κείμενα.

Ενότητα 13:  Όλοι διαφορετικοί, όλοι ίδιοι

Σε αυτή την ενότητα:

• Θα γνωρίσουμε τι είναι ένα διαπολιτισμικό σχολείο.
• Θα συμπληρώσουμε μια αίτηση για να γίνουμε υποστηρικτές της unicef (γιούνισεφ).
• Θα φτιάξουμε μια αφίσα με θέμα τα δικαιώματα των παιδιών.
• Θα μάθουμε επίσης:
• Να χρησιμοποιούμε τις οριστικές αντωνυμίες.
• Σύνθετες λέξεις με τη λέξη «γη».
• Θα γνωρίσουμε τα δικαιώματα των παιδιών.

Είδη λόγου / Είδη κειμένων:

• Κατευθυντικός λόγος
• Πληροφοριακά κείμενα (άρθρο διαδικτύου)
• Εγκυκλοπαιδικά κείμενα
• Λογοτεχνικά κείμενα
• Αφίσα

Ενότητα 14: Το ανθρώπινο θαύμα

Σε αυτή την ενότητα:

• Θα μάθουμε:
• Να περιγράφουμε με λεπτομέρειες ένα μηχάνημα.
• Να γράφουμε και να στέλνουμε ένα ηλεκτρονικό μήνυμα.
• Να επικοινωνούμε με τους άλλους χρησιμοποιώντας το τηλέφωνο.
• Θα μάθουμε επίσης:
• Να χρησιμοποιούμε τις αναφορικές αντωνυμίες.
• Να συνδέουμε λέξεις και προτάσεις με τους συμπλεκτικούς και αντιθετικούς συνδέσμους.
• Να σχηματίζουμε και να χρησιμοποιούμε το μέλλοντα συντελεσμένο.
• Θα γνωρίσουμε την επανάσταση που έφερε στη ζωή μας η τεχνολογία.

Είδη λόγου / Είδη κειμένων:

• Αναφορικός λόγος (περιγραφή)
• Κατευθυντικός λόγος (επιχειρηματολογία)
• Κείμενα από παιδικές εγκυκλοπαίδειες
• Λογοτεχνικά
• Κείμενα από διάφορες ιστοσελίδες

Ενότητα 15: Χριστός Ανέστη!

Σε αυτή την ενότητα:

• Θα μιλήσουμε για το μήνυμα της Ανάστασης του Χριστού.
• Θα γνωρίσουμε πασχαλινά έθιμα από διάφορα μέρη της Ελλάδας.
• Θα φτιάξουμε πρωτότυπα πασχαλινά αυγά.

Ενότητα 16: Ταξίδια στην Ελλάδα

Σε αυτή την ενότητα:

• Θα μάθουμε:
• Να περιγράφουμε με λεπτομέρειες μια διαδρομή με κάποιο μεταφορικό μέσο.
• Να γράφουμε μια ταξιδιωτική κάρτα.
• Να διαβάζουμε έναν τουριστικό χάρτη.
• Να γράφουμε ένα ταξιδιωτικό ημερολόγιο.
• Θα μάθουμε επίσης:
• Να χρησιμοποιούμε τα παραθετικά των επιθέτων.
• Να κλίνουμε το επίθετο ο πολύς, η πολλή, το πολύ.
• Τα εθνικά ονόματα.
• Να ξεχωρίζουμε τα επίθετα από τις μετοχές.
• Θα γνωρίσουμε διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας.

Είδη λόγου / Είδη κειμένων:

• Αναφορικός λόγος (αφήγηση με στοιχεία περιγραφής)
• Λογοτεχνικά κείμενα
• Τουριστικός χάρτης
• Ταξιδιωτικός οδηγός

Η γραμματική μου

Σ’ αυτήν την ενότητα θα μάθουμε για:

• την πρόταση
• τα ουσιαστικά
• τα επίθετα
• τα ρήματα
• τα σημεία στίξης
• τις συντομογραφίες-αρκτικόλεξα
• τα υποκοριστικά ουσιαστικά
• τα αριθμητικά
• τις αντωνυμίες
• τα επιρρήματα
• τις χρονικές προτάσεις
• το ασύνδετο σχήμα
• τον ευθύ και πλάγιο λόγο
• τα πάθη των φωνηέντων
• το τελικό (ν)
• το επίθετο ο πολύς-η πολλή-το πολύ
• τα επιφωνήματα
• τους συμπλεκτικούς, αντιθετικούς και ειδικούς συνδέσμους
• τις μετοχές σε –μένος /-μένη /-μένο

Δ΄ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

ΣΤΟΧΟΙ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Ο μαθητές επιδιώκεται:

• Να εκτιμήσουν την αξία της συνεργασίας και των κοινών δεσμών.
• Να ευαισθητοποιηθούν απέναντι στα δημιουργήματα της εποχής.
• Να συσχετίσουν γεγονότα της κλασικής εποχής με παρόμοια γεγονότα της σημερινής εποχής και να προβούν σε δυνητικές γενικεύσεις.
• Να αναγνωρίσουν τις αξίες της δημοκρατίας και της ελευθερίας
• Να κατανοήσουν βασικές ιστορικές έννοιες που συνάγονται από τα σημαντικότερα γεγονότα της εποχής.
• Να συνειδητοποιήσουν τη σημασία της ανάγκης για ειρήνη και συνύπαρξη των λαών.
• Να ενδιαφερθούν για την καθημερινή ζωή των ανθρώπων στα αρχαία χρόνια.
• Να εκτιμήσουν την πολιτισμική τους κληρονομιά.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΑΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Ενότητα 1: Γεωμετρικά χρόνια

• Οι Δωριείς, κατεβαίνοντας προς τη νότια Ελλάδα, προκάλεσαν μεγάλη αναστάτωση. Έτσι, διάφορα ελληνικά φύλα αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν προς τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και τη Μικρά Ασία. Στα χρόνια αυτά οι Έλληνες πίστευαν στ­ους δώδεκα θεούς του Ολύμπου. Τον 8ο αιώνα π.Χ. ο Όμηρος έγραψε δύο πολύ σπουδαία ποιήματα, την Ιλιάδα και την Οδύσσεια. Την εποχή αυτή οι τεχνίτες ζωγράφιζαν πάνω στα αγγεία γεωμετρικά σχήματα (κύκλους, τρίγωνα, τετράγωνα κ.ά.). Γι’ αυτό η τέχνη αυτή ονομάστηκε γεωμετρική.

Λέξεις Κλειδιά: Γεωμετρικά χρόνια, Δωριείς, κάθοδος των Δωριέων, αποικίες, Μικρά Ασία, Όμηρος, Ιλιάδα, Οδύσσεια, θεοί του Ολύμπου, Γεωμετρική τέχνη, Φοινικικό αλφάβητο

Ενότητα 2: Αρχαϊκά χρόνια

• Στα αρχαϊκά χρό­νια δημιουργήθηκαν οι πόλεις – κράτη. Οι Έλληνες ίδρυσαν πολλές αποικίες στα παράλια της Μεσογείου και του Εύξει­νου πόντου. Παρά το γεγονός ότι οι Έλληνες ζούσαν διασκορπισμένοι σε πολλά μέρη, είχαν συνείδηση της κοινής τους καταγωγής και με διάφορες εκδηλώσεις (Ολυμπιακοί Αγώνες, ίδρυση Αμφικτιονιών κ.ά.) διατηρούσαν μεταξύ τους δεσμούς.
• Η τέχνη γνώρισε αξιόλογη ανάπτυξη. Στην αρχιτεκτονική κυριάρχησαν ο δωρικός και ο ιωνικός ρυθμός, στη γλυπτική οι κούροι και οι κόρες και στην αγγειοπλαστική ο μελανόμορφος και ο ερυθρόμορφος ρυθμός.
• Στον τομέα των γραμμάτων αναπτύχθηκαν η διδακτική και η λυρική ποίηση ενώ, παράλληλα, γεννήθηκαν η Φιλοσοφία και η Ιστορία. Στα χρόνια αυτά ξεχώρισαν δύο πόλεις, η Σπάρτη και η Αθήνα, οι οποίες πρωταγωνίστησαν για αιώνες στις εξελίξεις στον ελληνικό χώρο.

Λέξεις Κλειδιά: Αρχαϊκά Χρόνια, αποικίες, πολίτευμα, βασιλεία, τυραννίδα, αριστοκρατία, δημοκρατία, Ολυμπιακοί Αγώνες, Αμφικτιονίες, μαντεία, δωρικός ρυθμός, ιωνικός ρυθμός, αρχιτεκτονική, γλυπτική, κούροι, κόρες, αγγειοπλαστική, μελανόμορφος ρυθμός, ερυθρόμορφος ρυθμός, διδακτική ποίηση, λυρική ποίηση, φιλοσοφία, ιστορία, Σπάρτη, Αθήνα, Σόλωνας, νόμοι του Σόλωνα, Πεισίστρατος, Κλεισθένης

Ενότητα 3: Κλασικά χρόνια

• Περσικοί πόλεμοι

Το περσικό κράτος καταπίεζε τις ελληνικές πόλεις της Μ. Ασίας , οι οποίες επαναστάτησαν. Οι Πέρσες τελικά κατέπνιξαν την επανάσταση. Στη συνέχεια επιτέθηκαν εναντίον της Ελλάδας. Στη μάχη του Μαραθώνα (490 π.Χ.) νικήθηκαν από τ­ους Αθηναίους. Το 480 π.Χ., στις Θερμοπύλες, 300 Σπαρτιάτες και 700 Θεσπιείς, με αρχηγό το βασιλιά της Σπάρτης Λεωνίδα, αντιμετώπισαν τον πολυάριθμο περσικό στρατό και σκοτώθηκαν πολεμώντας γενναία. Στη ναυμαχία της Σαλαμίνας (480 π.Χ.) ο περσικός στόλος έπαθε πανωλεθρία. Η τελευταία ελληνοπερσική μάχη έγινε στις Πλαταιές (479 π.Χ.), όπου οι Πέρσες και πάλι ηττήθηκαν. Με τη νίκη αυτή πέρασε για τους Έλληνες ο περσικός κίνδυνος.

• O «Χρυσός Αιώνας» (5ος αιώνας π.Χ.)

Μετά την αναχώρηση των Περσών, οι Έλληνες δημιουργούν την Αθηναϊκή συμμαχία και συνεχίζουν τον πόλεμο εναντίον τους. Η Αθήνα γίνεται πνευματικό κέντρο των Ελλήνων και το δημοκρατικό της πολίτευμα σταθεροποιείται. Η Ακρόπολη στολίζεται με λαμπρά, αξεπέραστα έργα. Η εποχή του Περικλή έμεινε γνωστή ως «χρυσός αιώνας».

• Πελοποννησιακός Πόλεμος

Η δύναμη της Αθήνας, καθώς μεγάλωνε, έκανε τη Σπάρτη και την Κόρινθο να ανησυχήσουν. Αυτό έγινε αιτία να αρχίσει ο Πελοποννησιακός πόλεμος, στον οποίο νίκησαν οι Σπαρτιάτες. Οι Σπαρτιάτες όμως δε φέρθηκαν καλά στους άλλους Έλληνες. Πολλές πόλεις τότε έκαναν συμμαχία εναντίον της Σπάρτης. Έτσι άρχισε νέος πόλεμος, ο οποίος τελείωσε με ενέργειες των Περσών.

• Η Μακεδονία

Τον 4ο αιώνα π.Χ. οι Μακεδόνες με το βασιλιά Φίλιππο Β’ απέκτησαν μεγάλη δύναμη και κυριάρχησαν στον ελληνικό χώρο. Ο Φίλιππος Β’ σχεδίαζε να κάνει μια εκστρατεία εναντίον των Περσών. Δολοφονήθηκε όμως. Το σχέδιο του αποφάσισε να πραγματοποιήσει ο γιος του Αλέξανδρος. Μέσα σε δέκα χρόνια (334-324 π.Χ.) ο Αλέξανδρος κατόρθωσε να κατακτήσει όλη την Ανατολή μέχρι τον Ύφαση, παραπόταμο του Ινδού ποταμού. Το 323 π.Χ. ο Αλέξανδρος πέθανε. Τα κατορθώματά του υπήρξαν τόσο σπουδαία, που οι ιστορικοί τον ονόμασαν Μέγα.

Λέξεις Κλειδιά: περσικοί πόλεμοι, Μ. Ασία, Πέρσες, μάχη του Μαραθώνα, Θερμοπύλες, Σπαρτιάτες, Αθηναίοι, Θεσπιείς, Λεωνίδας, ναυμαχία της Σαλαμίνας, Πλαταιές, Χρυσός αιώνας, Αθηναϊκή συμμαχία, Ακρόπολη, Περικλής, Πελοποννησιακός πόλεμος, Μακεδονία, Φίλιππος Β, Μ. Αλέξανδρος

Ενότητα 4: Ελληνιστικά χρόνια

• ­Οι διάδοχοι του Μ. Αλεξάνδρου

Μετά το θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου ξέσπασαν συγκρούσεις ανάμεσα στους στρατηγούς του, με αποτέλεσμα η αυτοκρατορία του να χω­ριστεί στο κράτος της Μακεδονίας, της Συρίας, της Αιγύπτου και αργότερα της Περγάμου. Στον ελλαδικό χώρο ξεχώρισε το βασίλειο της Ηπείρου με βασιλιά τον Πύρρο. Στα ελληνιστικά χρόνια ο ελληνικός πολιτισμός γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη, ιδίως στις πόλεις της Ανατολής, την Αλεξάνδρεια, την Αντιόχεια, την Πέργαμο κ.ά.

• Ρώμη και Ελλάδα

Οι Ρωμαίοι, αφού κυριάρχησαν στην ιταλική χερσόνησο και νίκησαν τους Καρχηδόνιους, στράφηκαν εναντίον των Ελλήνων. Μέχρι το τέλος του 1ου αι. π.Χ. όλος ο ελληνικός κόσμος είχε υποταχθεί στους Ρωμαίους.

Λέξεις Κλειδιά: Ελληνιστικά χρόνια, Μ. Αλέξανδρος, Πύρρος, Ήπειρος, καθημερινή ζωή, τέχνες, γράμματα, ρωμαϊκό κράτος, Καρχηδόνα, Ρώμη

Ενότητα 5: Θέματα από την Αρχαία Ιστορία

• Μια παράσταση αρχαίου θεάτρου

Οι μαθητές επιδιώκεται:

• Να γνωρίσουν τα σχετικά με τη γέννηση, την ανάπτυξη, τη λειτουργία και την επιβίωση του αρχαίου θεάτρου ως τις μέρες μας.
• Να εκτιμήσουν τον παγκόσμιο θαυμασμό που συγκεντρώνει το θέατρο ως σήμερα.
• Η γλώσσα που μιλάω

Οι διδακτικοί στόχοι είναι οι μαθητές:

• Να γνωρίσουν τη διαχρονικότητα της ελληνικής γλώσσας και γραφής.
• Να κατανοήσουν ότι η γλώσσα είναι δημιούργημα του λαού και εξελίσσεται συνεχώς, ενώ κάποια βασικά στοιχεία της παραμένουν αναλλοίωτα.
• Να εκτιμήσουν την αξία της ελληνικής γ­λώσσας ως εκφραστικού οργάνου για τη δημιουργία πολιτιστικών επιτευγμάτων υψηλής στάθμης και τη διαχρονική πορεία της στη μακραίωνη ιστορία του ελληνισμού.
• Μια μέρα στην αρχαία Ολυμπία

Οι μαθητές επιδιώκεται:

• Να κατανοήσουν τις έννοιες «αρχαιολογικός χώρος» και «μουσείο»
• Να αντιληφθούν την αξία των αρχαιολογικών χώρων
• Να νιώσουν την ανάγκη να επισκέπτονται αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία

Λέξεις Κλειδιά: Αρχαία Ιστορία, αρχαίο Θέατρο, γλώσσα, ελληνική γλώσσα, αρχαία Ολυμπία, αρχαιολογικός χώρος, μουσείο

Ενότητα 6: Θέματα Τοπικής Ιστορίας

Με λένε Μανόλη και είμαι Κρητικός. Γεννήθηκα και μένω στο Ρέθυμνο, μια όμορφη πόλη στην καρδιά της Κρήτης. Η πόλη μου είναι η πρωτεύουσα του νομού Ρεθύμνου, που είναι ο πιο ορεινός νομός του νησιού με ψηλότερο βουνό τον Ψηλορείτη. Στο­ βόρειο και το νότιο μέρος του νομού υπάρχουν παραλίες που συγκεντρώνουν πολύ κόσμο το καλοκαίρι. Άλλες μεγάλες πόλεις του νομού είναι το Πέραμα, το Σπήλι και τα Ανώγεια. Οι κάτοικοι ασχολούνται με τη γεωργία, την κτηνοτροφία και τον τουρισμό.

Λέξεις Κλειδιά: τοπική ιστορία, ο τόπο­ς μου, χθες, σήμερα, πανηγύρι, μνημείο