Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ)

Εξεταστέα Ύλη Πανελλαδικών Εξετάσεων στην ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ (Ανθρωπιστικών Σπουδών) 2019 – 2020

ΤΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΥΛΗ ΛΟΓΩ ΚΟΡΩΝΑΪΟΥ

Ι. «Αρχαία Ελληνικά, Φιλοσοφικός Λόγος», Γ’ τάξης Γενικού Λυκείου, των Μ. Κοπιδάκη, Δ. Λυπουρλή, κ.ά., έκδοση (Ι.Τ.Υ.Ε.) “Διόφαντος”.

ΙΙ. «Αρχαία Ελληνικά, Φάκελος Υλικού Γ’ τάξης Γενικού Λυκείου»

Ι. Από το βιβλίο: «Αρχαία Ελληνικά, Φιλοσοφικός Λόγος», Γ’ τάξης Γενικού Λυκείου, των Μ. Κοπιδάκη, Δ. Λυπουρλή, κ.ά., έκδοση (Ι.Τ.Υ.Ε.) “Διόφαντος”.

  1. Εισαγωγή:

Α.  Ο ΣΩΚΡΑΤΗΣ:

Κεφ. Δ2: Οι φιλοσοφικές ιδέες του Σωκράτη. Διαλεκτική, μαιευτική, ειρωνεία. Η αναζήτηση των ορισμών, η επαγωγική μέθοδος και η ηθική.

Κεφ. Δ3: Η δίκη και ο θάνατος του Σωκράτη.

Β. Ο ΠΛΑΤΩΝ:

Κεφ. E1: Ο βίος του.

Γ. Πλάτωνος Πρωταγόρας:

α) (Α. Η διάρθρωση του διαλόγου και τα πρόσωπα: «Εισαγωγή … » έως και «Η απάντηση του Πρωταγόρα και ο μύθος για τη δημιουργία της ανθρώπινης κοινωνίας»)

β) (Β. Η φιλοσοφική σημασία του διαλόγου).

Δ. Πλάτωνος Πολιτεία: Εισαγωγή στην Πολιτεία

α) (1. Νεανικές φιλοδοξίες και απογοητεύσεις, 2. Η συγγραφή της Πολιτείας και 3. Η σκηνοθεσία και τα πρόσωπα του διαλόγου)

β) (6. Οι τρεις τάξεις, 8. Η αγωγή των φυλάκων, 12. Οι φιλόσοφοι-βασιλείς, 13. Η δικαιοσύνη)

γ) (Η αλληγορία του σπηλαίου, εισαγωγικό σημείωμα)

Ε. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ (Βίος και έργα):

α) («Πότε και πού γεννήθηκε ο Αριστοτέλης-Λίγα λόγια για την καταγωγή του» και «Ο Αριστοτέλης στην Ακαδημία του Πλάτωνα: μαθητής πρώτα, δάσκαλος στη συνέχεια»).

β) («Ο Αριστοτέλης στη Μακεδονία: δάσκαλος του Αλεξάνδρου», «Επιστροφή του Αριστοτέλη στην Αθήνα: αρχίζει η τρίτη περίοδος της φιλοσοφικής του δραστηριότητας. Ο Αριστοτέλης διδάσκει στο Λύκειο» και «Ο Αριστοτέλης εγκαταλείπει οριστικά την Αθήνα-Το τέλος της ζωής του»).

Στ. Αριστοτέλη Ηθικά Νικομάχεια, Εισαγωγή (ολόκληρη)

Ζ. Αριστοτέλη Πολιτικά, Εισαγωγή (ολόκληρη)

ΙΙ. Από το βιβλίο: «Αρχαία Ελληνικά, Φάκελος Υλικού Γ’ τάξης Γενικού Λυκείου»

Κείμενα αναφοράς από τις παρακάτω θεματικές ενότητες, όπως αυτά εμφανίζονται στον φάκελο υλικού:

Α. Η αντίληψη για τη φιλοσοφία: Η φιλοσοφία και η διαμόρφωση του ανθρώπου (ανθολόγιο κειμένων με βάση τον φάκελο υλικού)

Α.1 Γιατί φιλοσοφεί ο άνθρωπος;
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Μετά τα φυσικά Α 982b12-28
Α.2 Η πρακτική και πολιτική διάσταση της φιλοσοφίας
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Προτρεπτικός προς Θεμίσωνα, αποσπάσματα 8-9
Α.3 Η φιλοσοφία ως προϋπόθεση για την ευδαιμονία
ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ, Επιστολή στον Μενοικέα, 122

Β. Η δημιουργία της ανθρώπινης κοινωνίας και η πολιτική αρετή (Πλάτων, Πρωταγόρας)

Β.4 Ο πρωταγόρειος μύθος: η διανομή των ιδιοτήτων στα ζώα
ΠΛΑΤΩΝ, Πρωταγόρας 320c-321b (ενότητα 2η σχολικού εγχειριδίου, έκδοση (Ι.Τ.Υ.Ε.) “Διόφαντος”)
Β.5 Ο πρωταγόρειος μύθος: η κλοπή της φωτιάς- έντεχνη σοφία και λόγος
ΠΛΑΤΩΝ, Πρωταγόρας 321b-322a (ενότητα 3η σχολικού εγχειριδίου, έκδοση (Ι.Τ.Υ.Ε.) “Διόφαντος”)
Β.6 Ο πρωταγόρειος μύθος: το δώρο του Δία-η πολιτική αρετή ως κοινή και αναγκαία ιδιότητα των ανθρώπων
ΠΛΑΤΩΝ, Πρωταγόρας 322a-323a (ενότητα: 4η σχολικού εγχειριδίου, έκδοση (Ι.Τ.Υ.Ε.) “Διόφαντος”)
Β.7 Η συγκρότηση της πόλεως
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Πολιτικά Α 1.12, 1253a29-39 (ενότητα 14η σχολικού βιβλίου, που δίνεται σε μετάφραση, έκδοση (Ι.Τ.Υ.Ε.) “Διόφαντος”)

Γ. Η παιδεία και η αναζήτηση της αλήθειας – η ανθρώπινη φύση και το χρέος του φιλοσόφου (Πλάτων, Πολιτεία – «η αλληγορία του σπηλαίου»)

Γ.8 Η αλληγορία του σπηλαίου: οι δεσμώτες
ΠΛΑΤΩΝ, Πολιτεία 514a-515c (ενότητα llη σχολικού εγχειριδίου της έκδοσης (Ι.Τ.Υ.Ε.) “Διόφαντος” με προσθήκη κειμένου όπως στον φάκελο υλικού)
Γ.9 Η αλληγορία του σπηλαίου: η παιδεία
ΠΛΑΤΩΝ, Πολιτεία 518b-519a (με προσθήκη νέου κειμένου, όπως στον φάκελο υλικού)
Γ.10 Η αλληγορία του σπηλαίου: οι φιλόσοφοι
ΠΛΑΤΩΝ, Πολιτεία 519b-520a (ενότητες: 12η και 13η σχολικού εγχειριδίου, έκδοση (Ι.Τ.Υ.Ε.) “Διόφαντος”)
Γ.11 Ο χαρακτήρας και οι στόχοι της παιδείας
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Πολιτικά Θ 1.3-2.1, 1337a33-bll (ενότητα 20η σχολικού εγχειριδίου, έκδοση (Ι.Τ.Υ.Ε.) «Διόφαντος»)

Δ. Ο άνθρωπος ανάμεσα στους ανθρώπους – η ηθική αρετή (Αριστοτέλης, Ηθικά Νικομάχεια)

Δ.12 Η ηθική αρετή
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Ηθικά Νικομάχεια Β 1. 1-4, 1103a14-b2 (ενότητες: lη και 2η σχολικού εγχειριδίου, έκδοση (Ι.Τ.Υ.Ε.) “Διόφαντος”)
Δ.13 Η Ηθική αρετή και η ηθική πράξη
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Ηθικά Νικομάχεια Β 1. 5-8, 1103b2-25 (ενότητες: 3η και 4η σχολικού εγχειριδίου, έκδοση (Ι.Τ.Υ.Ε.) “Διόφαντος”)
Δ.14 Ηθική αρετή και μεσότητα
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Ηθικά Νικομάχεια Β 6. 4-8, 1106a26-b7 (7η ενότητα σχολικού εγχειριδίου, έκδοση (Ι.Τ.Υ.Ε.) “Διόφαντος”)
Δ.15 Ορισμός της αρετής
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Ηθικά Νικομάχεια Β 6. 10-13·16, 1106b18-28·1106b36-1107a6 (ενότητες: 9η και l0η, έκδοση (Ι.Τ.Υ.Ε.) “Διόφαντος”)

Β. ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

  1. ΚΕΙΜΕΝΟ

Αδίδακτο πεζό κείμενο αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων της απικής διαλέκτου.

  1. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ – ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ

α. Η ύλη που περιλαμβάνεται στα βιβλία του Γυμνασίου «Αρχαία Ελληνική Γλώσσα» Α’, Β’, Γ’ Γυμνασίου.

β. Ολόκληρη η ύλη που περιλαμβάνεται στο βιβλίο της Α’ τάξης Γενικού Λυκείου «Εγχειρίδιο Γλωσσικής Διδασκαλίας» (ενότητες 1- 21)

ΜΕΙΩΜΕΝΗ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΓΕΛ 2020 ΛΟΓΩ ΚΟΡΩΝΑΪΟΥ

«Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας” της Γ τάξης Γενικού Λυκείου των Γ. Μαργαρίτη, Αγ. Αζέλη, Ν.Ανδριώτη, Θ. Δετοράκη, Κ. Φωτιάδη.

Από το βιβλίο: “Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας” της Γ τάξης Γενικού Λυκείου των Γ. Μαργαρίτη, Αγ. Αζέλη, Ν. Ανδριώτη, Θ. Δετοράκη, Κ. Φωτιάδη.

Ι. ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ

  1. A. Η Ελληνική οικονομία μετά την Επανάσταση

Β. Η Ελληνική οικονομία κατά το 19ο αιώνα

Γ. Οι οικονομικές εξελίξεις κατά τον 20ο αιώνα

ΙΙ. Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1821-1936)

Α. Εξωτερικός προσανατολισμός και πελατειακές σχέσεις (1821-1843)

Β. Χειραφέτηση και αναμόρφωση (1844 -1880)

Γ. Δικομματισμός και εκσυγχρονισμός (1880-1909)

Δ. Ανανέωση-Διχασμός (1909-1922)

Ε. Εκσυγχρονισμός και επεμβάσεις (1923-1936)

ΙΙΙ. ΤΟ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1821-1930)

Πρόσφυγες στην Ελλάδα κατά το 19ο αιώνα (Εισαγωγή)

Α. Το προσφυγικό ζήτημα κατά την Ελληνική Επανάσταση (1821-1827)

Γ. Η αποκατάσταση των προσφύγων κατά την περίοδο της μοναρχίας του Όθωνα (1833- 1862)

Δ. Πρόσφυγες και αλυτρωτικά κινήματα κατά το 190 αιώνα

ΜΕΙΩΜΕΝΗ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΓΕΛ 2020 ΛΟΓΩ ΚΟΡΩΝΑΪΟΥ

«Κοινωνιολογία» της Γ’ τάξης Γενικού Λυκείου των Γ. Κασιμάτη, Σ. Γεωργούλα, Μ. Παπαϊωάννου, Ι. Πράνταλου

Από το βιβλίο: «Κοινωνιολογία» της Γ’ τάξης Γενικού Λυκείου των Γ. Κασιμάτη, Σ. Γεωργούλα, Μ. Παπαϊωάννου, Ι. Πράνταλου

Κεφάλαιο 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ

1.1 Η γέννηση της κοινωνιολογίας
1.1.1 Αντικείμενο της Κοινωνιολογίας

1.2 Κοινωνιολογική θεώρηση
1.2.1 Ένα παράδειγμα εφαρμογής της «κοινωνιολογικής φαντασίας»
1.2.2 Οι θεμελιωτές της Κοινωνιολογίας
1.2.3 Κοινωνιολογικές σχολές

1.3 Η διεπιστημονική προσέγγιση

Κεφάλαιο 2: ΜΟΡΦΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ -ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

2.1 Από την αγροτική κοινωνία στην κοινωνία της πληροφορίας

2.2 Σύγχρονες κοινωνίες
2.2.1 Τα στάδια ανάπτυξης των σύγχρονων κοινωνιών

Κεφάλαιο 3: ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ

3.1 Οι στόχοι της κοινωνικοποίησης και η σημασία του κοινωνικού περιβάλλοντος για τον άνθρωπο

3.2 Ανάπτυξη του κοινωνικού εαυτού – Οι διαφορετικές προσεγγίσεις

3.3 Φορείς κοινωνικοποίησης
3.3.1 Πρωτογενείς φορείς κοινωνικοποίησης
3.3.2 Δευτερογενείς φορείς κοινωνικοποίησης

3.4 Κοινωνικός έλεγχος – Μορφές κοινωνικού ελέγχου

3.5 Η κοινωνικοποίηση ως συνεχής διαδικασία κοινωνικής μάθησης

Κεφάλαιο 5. ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑΓΗΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

5.1 Ο ρόλος της εκπαίδευσης

5.2 Η εκπαίδευση ως παράγοντας αναπαραγωγής και αλλαγής της κοινωνίας
5.2.1 Η εκπαίδευση ως παράγοντας αναπαραγωγής της κοινωνίας
5.2.2 Η εκπαίδευση ως παράγοντας αλλαγής της κοινωνίας

5.3 Εκπαιδευτικός προσανατολισμός στο πλαίσιο της κοινωνίας της πληροφορίας. Η σχέση γνώσης και πληροφορίας

Κεφάλαιο 6. ΕΡΓΑΣΙΑ, ΑΝΕΡΓΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΑΝΙΣΟΤΗΤΕΣ

6.1 Ο ρόλος της εργασίας στη ζωή των ανθρώπων
6.1.1 Οργάνωση της παραγωγής και μορφές εργασίας
6.1.2 Νέες μορφές απασχόλησης

6.2 Φτώχεια, πλούτος, κοινωνική διαστρωμάτωση και συνέπειες
6.2.1 Κοινωνική διαστρωμάτωση, κοινωνικές ανισότητες
6.2.3 Συνέπειες ανεργίας, φτώχειας και ανισοτήτων
6.2.4 Παιδική εργασία

6.3 Αντιμετώπιση των ανισοτήτων, της φτώχειας και της ανεργίας

Κεφάλαιο 7. ΜΟΡΦΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΒΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ

7.1 Κοινωνίες με ή χωρίς κρατική οργάνωση – Θεωρητική προσέγγιση
7.1.1 Μορφές εξουσίας
7.1.2 Συγκρότηση του έθνους-κράτους και συστήματα διακυβέρνησης

7.2 Κοινωνικές βάσεις της εξουσίας

7.3 Πολιτική συμπεριφορά και κοινωνικοί παράγοντες που την επηρεάζουν

7.3.1 Πολιτικά κόμματα
7.3.2 Ομάδες συμφερόντων
7.3.4 Πολιτική και εκλογική συμπεριφορά

7.4 Πολιτική αλλοτρίωση

ΜΕΙΩΜΕΝΗ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΓΕΛ 2020 ΛΟΓΩ ΚΟΡΩΝΑΪΟΥ

Α. ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

ΒΙΒΛΙΑ 2019-20
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

  • ΑΔΑΛΟΓΛΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ, ΑΥΔΗ ΑΒΡΑ, ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ Ν., ΔΑΝΙΗΛ ΑΝΘΟΥΛΑ, ΖΕΡΒΟΥ ΙΩΑΝΝΑ, ΛΟΠΠΑ ΕΛΕΝΗ, ΕΚΦΡΑΣΗ – ΕΚΘΕΣΗ (ΤΕΥΧΟΣ Γ’), ΥΠΠΕΘ/ΙΤΥΕ «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»
  • ΧΑΤΖΗΣΑΒΒΙΔΗΣ ΣΩΦΡΟΝΗΣ, ΧΑΤΖΗΣΑΒΒΙΔΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΑ, ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ, ΥΠΠΕΘ/ΙΤΥΕ «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»
  • ΚΑΝΔΗΡΟΥ Β. ΓΛΥΚΕΡΙΑ, ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ Ε. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΡΙΖΟΥ Ν. ΣΠΥΡΟΣ, ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ,ΥΠΠΕΘ/ΙΤΥΕ «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»
  • ΜΑΝΩΛΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΜΠΕΧΛΙΒΑΝΗΣ ΘΩΜΑΣ, ΦΛΩΡΟΥ ΦΩΤΕΙΝΗ, ΘΕΜΑΤΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ (ΕΚΦΡΑΣΗ – ΕΚΘΕΣΗ), ΥΠΠΕΘ/ΙΤΥΕ «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»
  • ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ, ΦΑΚΕΛΟΣ ΥΛΙΚΟΥ: «Εμείς και οι άλλοι…», Δίκτυο κειμένων

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

  • ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ Ν., ΚΑΡΒΕΛΗΣ Δ., ΜΗΛΙΩΝΗΣ Χ., ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ Κ., ΠΑΓΑΝΟΣ Γ., ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ Γ., ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ (ΤΕΥΧΟΣ Γ’), ΥΠΠΕΘ/ΙΤΥΕ «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»
  • ΑΚΡΙΒΟΣ Η. ΚΩΣΤΑΣ, ΑΡΜΑΟΣ ΠΤΟΛ. Δ, ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΑΣΟΥΛΑ, ΜΠΕΛΛΑ Κ. ΖΩΗ, ΜΠΕΧΛΙΚΟΥΔΗ Γ. ΔΗΜΗΤΡΑ, ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ, ΥΠΠΕΘ/ΙΤΥΕ «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»
  • ΠΑΡΙΣΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΠΑΡΙΣΗΣ Ν., ΛΕΞΙΚΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΟΡΩΝ, ΥΠΠΕΘ/ΙΤΥΕ «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»
  • ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ, ΦΑΚΕΛΟΣ ΥΛΙΚΟΥ-ΔΙΚΤΥΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ

Η εξέταση των μαθητών και μαθητριών είναι ενιαία για τη Νεοελληνική Γλώσσα και τη Λογοτεχνία και γίνεται σε αδίδακτα κείμενα, λογοτεχνικά και μη λογοτεχνικά. Ως εξεταστέα ύλη ορίζονται δραστηριότητες με τις οποίες υπηρετείται και ελέγχεται η επίτευξη των σκοπών και των προσδοκώμενων αποτελεσμάτων της διδασκαλίας του μαθήματος.

Ι. Για την Νεοελληνική Γλώσσα, οι μαθητές και οι μαθήτριες πρέπει να είναι σε θέση να ανταποκρίνονται σε δραστηριότητες και να απαντούν σε ερωτήματα/ ερωτήσεις που απορρέουν από κείμενα που αναφέρονται σε κάποιον ή κάποιους από τους θεματικούς άξονες, όπως αυτοί ορίζονται στο Πρόγραμμα Σπουδών.

Πιο συγκεκριμένα οι μαθητές και οι μαθήτριες καλούνται:

α) να κατανοούν τη γλωσσική μορφή των κειμένων και τα κειμενικά τους χαρακτηριστικά, τη σχέση που έχει η γλώσσα και η οργάνωση του κειμένου με την περίσταση και τον σκοπό της επικοινωνίας,

β) να ερμηνεύουν και να προσεγγίζουν κριτικά τα κείμενα με στόχο τη διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο αναπαριστώνται ιδέες, αντιλήψεις, προκαταλήψεις για τον άνθρωπο, την κοινωνία και τον κόσμο,

γ) να συγκρίνουν κείμενα ως προς τις δύο προηγούμενες διαστάσεις με στόχο τον εντοπισμό ομοιοτήτων και διαφορών μεταξύ των κειμένων ως προς τη γλώσσα, το μέσο, τους σημειωτικούς τρόπους, το κειμενικό είδος, τις αναπαραστάσεις της πραγματικότητας, τον τρόπο προσέγγισης του θέματος κ.λπ.

δ) να παράγουν κείμενα, με βάση τα μελετώμενα κείμενα με στόχο:
-α) τον μετασχηματισμό των γλωσσικών και νοηματικών δομών (σημασιών) των κειμένων ή/και
-β) τη συνοπτική παρουσίαση του περιεχομένου των κειμένων και
-γ) τη διατύπωση και έκφραση δικών τους απόψεων, σε επικοινωνιακό πλαίσιο, σχετικά με συγκεκριμένα ερωτήματα που τίθενται στα κείμενα αναφοράς.

ΙΙ. Για τη Λογοτεχνία, οι μαθητές και οι μαθήτριες θα πρέπει να είναι σε θέση να αξιοποιούν συνδυαστικά έναν αριθμό κειμενικών στοιχείων, ώστε:

α) στην περίπτωση αφηγηματικού ή πεζού κειμένου, να αναδιηγούνται συνοπτικά την ιστορία που αφηγείται το κείμενο ή, στην περίπτωση ποιητικού κειμένου, να ανιχνεύουν το νοηματικό του υπόστρωμα μέσα από την αναγνώριση και τον συσχετισμό των κειμενικών δεικτών,

β) στην περίπτωση του πεζού κειμένου, να προσεγγίζουν τους χαρακτήρες με βάση τα δεδομένα του κειμένου και να εντοπίζουν στοιχεία που φωτίζουν τη δράση τους ή, στην περίπτωση ποιητικού κειμένου, να περιγράφουν τη διάθεση/στάση του ποιητικού υποκειμένου συσχετίζοντας σύμβολα και γλωσσικές επιλογές,

γ) να τοποθετούνται/ανταποκρίνονται με ένα ερμηνευτικό σχόλιο στο θέμα ή ερώτημα που οι ίδιοι/-ες πιστεύουν ότι θέτει το κείμενο, αξιοποιώντας συνδυαστικά κειμενικούς δείκτες μεταξύ τους ή και με στοιχεία συγκειμένου, με σκοπό να τεκμηριώνουν τις προσωπικές θέσεις και ανταποκρίσεις τους.

Τα κριτήρια με τα οποία κρίνεται η πληρότητα των απαντήσεων των μαθητών και των μαθητριών είναι: η ποιότητα (αλήθεια και ακρίβεια των δεδομένων), η ποσότητα (η επάρκεια των στοιχείων), η συνάφεια του περιεχομένου με τον επικοινωνιακό στόχο και η σαφήνεια σε επίπεδο έκφρασης και διατύπωσης του περιεχομένου (περισσότερα βλ. ΓΝΕΛ, σελ. 169-171)

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ
Προκειμένου οι μαθητές/-τριες να είναι σε θέση να ανταποκρίνονται στις διαδικασίες κατανόησης των κειμένων και στις διαδικασίες παραγωγής λόγου κατά την εξεταστική δοκιμασία, προτείνεται να αξιοποιήσουν το γλωσσάρι όρων που περιέχεται στους Φακέλους υλικού. Σε καμιά περίπτωση οι όροι αυτοί δεν αποτελούν αντικείμενο εξέτασης, αλλά αποτελούν εργαλεία προσέγγισης των κειμένων.